Cơ sở lý luận cho vay hộ kinh doanh cá thể của ngân hàng thương mại

Cơ sở lý luận cho vay hộ kinh doanh cá thể của ngân hàng thương mại giành cho đang sinh viên, học viên cao học theo học ngành tài chính ngân hàng đang hoàn thiện khóa luận, luận văn thạc sĩ. Bài viết này  cho các bạn cái nhìn tổng quan về: Cơ sở lý luận cho vay hộ kinh doanh cá thể của ngân hàng thương mại Nếu các bạn cần thêm bài mẫu khóa luận, luận văn thạc sĩ hay tài liệu tham khảo.

==> Dịch Vụ Viết luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng – Bảng giá 2024

1. Hộ kinh doanh cá thể

1.1.    Khái niệm

Hiện nay, nếu không kể đến những hình thức doanh nghiệp lớn như công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, doanh nghiệp tư nhân.., thì hình thức kinh doanh với quy mô nhỏ như hộ kinh doanh cá thể là một thành phần không thể thiếu trong nền kinh tế quốc dân. Với quy mô, vừa và nhỏ, hình thức hộ kinh doanh hiện đang rất phổ biến và đem lại thu nhập không nhỏ cho người dân.

Theo Điều 66 Nghị định 78/2015/NĐ-CP thì: Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký, trừ trường hợp kinh doanh các ngành, nghề có điều kiện, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quy định mức thu nhập thấp áp dụng trên phạm vi địa phương. Hộ kinh doanh có sử dụng từ mười lao động trở lên phải đăng ký thành lập doanh nghiệp theo quy định.

1.2.    Đặc điểm hộ kinh doanh cá thể

Đặc điểm về sở hữu: Hộ kinh doanh mang tính chất của một gia đình, hoạt động dựa vào vốn, tài sản và sức lao động của bản thân và hộ gia đình mình là chính.

Quy mô sản xuất: Quy mô nhỏ lẻ, tản mạn, rời rạc, trình độ chuyên môn quản lý chủ yếu từ kinh nghiệm, điều kiện áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến hạn chế.

Số lượng hộ kinh doanh cá thể phát triển khá nhanh cùng với sự phát triển của nền kinh tế cả nước, hoạt động đa dạng trong mọi ngành nghề sản xuất, giao thông vận tải, thương mại, ăn uống dịch vụ.

• thức tuân thủ pháp luật còn thấp và luôn tìm mọi cách để tìm ra chỗ sơ hở trong quản lý kinh tế để kinh doanh trái phép, trốn lậu thuế.

Đặc điểm của hộ kinh doanh cá thể là dựa trên sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, người chủ kinh doanh tự quyết định từ sản xuất kinh doanh đến phân phối tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ. Hoạt động mang tính tự chủ cao, tự tìm kiếm nguồn lực, vốn, sức lao động, rất nhạy bén trong kinh doanh, dễ dàng chuyển đổi ngành nghề kinh doanh cho phù hợp với nhu cầu của thị trường và nền kinh tế. Có tiềm năng to lớn, phân bổ mọi nơi, mọi lúc, có kinh nghiệm quản lý, tổ chức sản xuất và những bí quyết truyền thống được tích lũy qua nhiều thế hệ, qua đó cho phép phát huy những ngành nghề truyền thống để tạo ra những sản phẩm phục vụ cho nhu cầu xã hội và xuất khẩu.

1.3.    Vai trò của hộ kinh doanh cá thể

Trong điều kiện kinh tế thị trường, hộ kinh doanh cá thể có một vai trò rất quan trọng trong nhiều ngành nghề từ nông thôn đến thành thị. Hộ kinh doanh cá thể góp phần tạo nhiều chủng loại sản phẩm, dịch vụ cho xã hội, đồng thời đóng vai trò làm vệ tinh cho các doanh nghiệp của nền kinh tế trong quá trình phân phối luân chuyển hàng hóa, dịch vụ. Nguồn vốn trong nhân dân rất dồi dào nhưng chưa được đầu tư để tái sản xuất, do vậy nếu có các chính sách hợp lý thì thông qua họ có thể huy động được nguồn vốn lớn đầu tư vào sản xuất, tiết kiệm trong tiêu dùng để tích lũy, mở rộng tái sản xuất. Đặc biệt trong điều kiện cạnh tranh của nền kinh tế thị trường, tình trạng thất nghiệp ngày càng tăng thì chính việc thu hút một số lượng lao động đáng kể của hộ kinh doanh cá thể đã góp phần giải quyết tình trạng thất nghiệp cho xã hội. Hộ kinh doanh cá thể góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động nông thôn giúp ổn định nền kinh tế do tận dụng được nguồn lao động dồi dào. Sự phát triển của hộ kinh doanh góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng kinh tế và tạo nguồn thu ổn định ngày càng tăng cho Ngân sách Nhà nước.

2. Khái niệm đặc điểm cho vay hộ kinh doanh cá thể

2.1.   Khái niệm cho vay hộ kinh doanh cá thể

Theo khoản 1 Điều 2 của thông tư số 39/2016/TT-NHNN ban hành ngày 30 tháng

• năm 2016 quy định về hoạt động cho vay của tổ chức, tín dụng chi nhánh ngân

hàng nước ngoài đối với khách hàng, khái niệm cho vay được định nghĩa như sau: “Cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”.

Như vậy, cho vay HKD của NHTM là hình thức cấp tín dụng, theo đó NHTM giao hoặc cam kết giao cho HKD một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi. Khoảng thời gian nhất định được hiểu là thời hạn cho vay. Ngân hàng và HKD căn cứ vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, thời hạn thu hồi vốn, khả năng trả nợ của HKD, nguồn vốn vay của NHTM để thỏa thuận thời hạn cho vay. Thời hạn cho vay là khoảng thời gian được tính từ khi HKD bắt đầu nhận vốn vay cho đến thời điểm trả hết nợ gốc và lãi vay đã được thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng giữa NHTM và HKD.

2.2.    Đặc điểm cho vay hộ kinh doanh cá thể

Về mục đích vay vốn: mục đích vay vốn của HKD khác với cho vay tiêu dùng nhưng khá giống cho vay DN. Số lượng khách hàng đông, trải rộng về địa bàn hoạt động, số lượng khoản vay nhiều nhưng quy mô từng khoản vay nhỏ. Thông tin HKD thường không đầy đủ và khó đánh giá mức độ tin cậy của nguồn thông tin. Khó khai thác lợi thế quy mô để tiết kiệm chi phí so với cho vay DN. Rủi ro tín dụng trong cho vay HKD thường cao vì khó khăn trong hoạt động kiểm tra giám sát sau khi cho vay. Lãi suất cho vay thường cao hơn so với cho vay doanh nghiệp.

3. Phân loại cho vay hộ kinh doanh cá thể

3.1.    Căn cứ thời hạn tín dụng

Cho vay ngắn hạn: Là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng. Được sử dụng để bù đắp sự thiếu hụt vốn lưu động trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đặc điểm của loại hình tín dụng này là mức độ rủi ro thấp hơn so với cho vay trung dài hạn vì thời hạn hoàn vốn nhanh nên giảm được các rủi ro về lãi suất, lạm phát cũng như sự bất ổn của môi trường kinh tế vĩ mô. Do đó, cho vay ngắn hạn thường có lãi suất thấp hơn so với cho vay trung và dài hạn.

Cho vay trung hạn: Là các khoản vay có thời hạn cho vay trên 12 tháng đến 60 tháng. Được sử dụng để đầu tư mua sắm tài sản cố định, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh. Trong cho vay HKD thì NHTM chủ yếu cho vay để tài trợ cho việc đầu tư vào máy móc thiết bị, đầu tư trang thiết bị ban đầu để đưa vào sản xuất. Đây là nhu cầu vay vốn mà khi NHTM cho vay sẽ mang lại nhiều rủi ro cho ngân hàng, bởi vì hoạt động sản xuất kinh doanh của HKD thường nhỏ lẻ, vòng quay vốn ngắn, dòng tiền của HKD thường ra vào liên tục, không ổn định trong kinh doanh nên khi cho vay vốn trung hạn thì NHTM cần phải xác định chính xác dòng tiền để xác định lịch trả nợ phù hợp cho khách hàng.

Cho vay dài hạn: Là các khoản vay có thời hạn cho vay trên 60 tháng. Được sử dụng để đáp ứng các nhu cầu dài hạn như xây dựng nhà xưởng, các thiết bị, phương tiện vận tải có quy mô lớn. Trong cho vay HKD thì cho vay dài hạn ít phát sinh vì trình độ và khả năng quản lý trong sản xuất kinh doanh với quy mô nhỏ và vừa nên việc đầu tư tài sản với quy mô lớn, thời gian đầu tư dài sẽ vượt ngoài tầm khả năng của HKD.

3.2.    Căn cứ vào hình thức đảm bảo

Cho vay không có bảo đảm bằng tài sản: Là hình thức cho vay không có tài sản thế chấp, cầm cố của HKD đi vay. Ngân hàng cấp tín dụng chủ yếu dựa trên cơ sở uy tín, nguồn trả nợ dự phòng dựa vào bản thân năng lực và triển vọng tài chính của HKD nên cho vay không có bảo đảm còn được gọi là cho vay tín chấp. Cho vay tín chấp thường được áp dụng đối với khách hàng truyển thống, duy trì quan hệ lâu dài và uy tín với ngân hàng, thực hiện việc trả nợ đầy đủ và đúng hạn, có tình hình tài chính lành mạnh và phương án sản xuất kinh doanh khả thi.

Cho vay có bảo đảm bằng tài sản: Là hình thức cho vay đòi hỏi HKD phải có tài sản thế chấp, cầm cố của HKD đi vay hoặc của bên thứ ba.

3.3.    Căn cứ vào phương thức cho vay

Theo thông tư số 39/2016/TT-NHNN ban hành ngày 30 tháng 12 năm 2016 quy định về hoạt động cho vay của tổ chức, tín dụng chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với khách hàng, ngân hàng tiến hành cho vay các hộ kinh doanh cá thể theo các phương thức sau:

Cho vay từng lần: mỗi lần vay, khách hàng và ngân hàng tiến hành thực hiện những thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng. Phương thức này thích hợp với những HKD có nhu cầu vốn không thường xuyên hoặc hoạt động sản xuất kinh doanh có tính chất mùa vụ.

Cho vay theo hạn mức tín dụng: Ngân hàng và khách hàng xác định và thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong một khoảng thời gian nhất định. Hay nói cách khác đây là hình thức cấp tín dụng trong đó khách hàng được quyền rút vốn theo hạn mức tín dụng đã được cấp trong một khoảng thời gian nhất định. Khách hàng chỉ phải lập 01 hồ sơ cho nhiều khoản vay trong một chu kì kinh doanh của mình. Tổng doanh số cho vay trong thời gian cho vay có thể lớn hơn hạn mức tín dụng nếu khách hàng thường xuyên trả nợ. Phương thức vay này chỉ giới hạn dư nợ, không giới hạn doanh số vay do đó thích hợp với những HKD có nhu cầu vốn thường xuyên, tốc độ luân chuyển vốn lưu động nhanh và có uy tín.

Cho vay theo phương án đầu tư: Ngân hàng cho khách hàng vay vốn để thực hiện các phương án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh. Theo đó, ngân hàng cùng

HKD cùng ký hợp đồng tín dụng và thoả thuận mức vốn cho vay của phương án, phân định các kỳ trả nợ, và thực hiện giải ngân theo tiến độ thực hiện dự án.

Cho vay hợp vốn: Là loại hình cho vay mà một nhóm các NHTM cùng tham gia tài trợ dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn của khách hàng; trong đó có một ngân hàng làm đầu mối dàn xếp, phối hợp với các ngân hàng còn lại để cùng cho vay. Loại hình cho vay này thường áp dụng trong trường hợp dự án có quy mô vốn lớn, vượt quá khả năng tài trợ của một ngân hàng hoặc vượt quá quy định về giới hạn cấp tín dụng của pháp luật. Chính vì vậy, đây là hình thức cho vay nhằm mục tiêu phân tán và giảm thiểu rủi ro tín dụng cho các NHTM.

Cho vay theo hạn mức thấu chi: Là hình thức cho vay mà ngân hàng thỏa thuận bằng văn bản chấp thuận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng phù hợp với các quy định của Chính phủ và NHNN về hoạt động thanh toán qua các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Phương thức vay này giúp HKD bổ sung vốn thiếu hụt kịp thời, không bỏ lỡ cơ hội kinh doanh. Đồng thời đáp ứng kịp thời nhu cầu thanh toán ngắn hạn của HKD mà không cần phải làm thủ tục như các khoản vay thông thường, do đó sẽ tiết kiệm được thời gian.

4. Các quy định trong cho vay hộ kinh doanh cá thể

Đối tượng cho vay: Đối tượng vay vốn là các tổ chức, cá nhân Việt nam và nước ngoài có nhu cầu tài trợ nguồn vốn để thực hiện các dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ hoặc nhu cầu phục vụ đời sống trong và ngoài nước. Nguyên tắc khi vay vốn ngân hàng: Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã cam kết giữa Ngân hàng và bên vay được thể hiện trên hợp đồng tín dụng. – Hoàn trả nợ gốc và lãi vay đủ và đúng hạn đã thỏa thuận trên hợp đồng đã cam kết.

Lãi suất cho vay: Khi sử dụng bất kỳ khoản tín dụng nào thì người vay cũng phải trả thêm một phần giá trị ngoài phần vốn gốc vay ban đầu. Tỷ lệ phần trăm này so với phần vốn vay ban đầu ta gọi là lãi suất cho vay. Nói cách khác lãi suất cho vay là giá mà người vay phải trả cho Ngân hàng để được sử dụng vốn vay. Thông thường thì lãi suất cho vay được tính theo tháng, quý và năm. Lãi suất cho vay khác nhau tại thời điểm, mục đích sử dụng nguồn vốn khác nhau thì lãi suất cho vay cũng khác nhau. Lãi suất cho vay phụ thuộc vào các điều kiện kinh tế cũng như chính sách điều hành của Nhà nước.

Lãi suất cho vay thực hiện đúng theo quy định của Ngân hàng nhà nước và theo ý kiến chỉ đạo từ hội sở của các Ngân hàng.

Cho vay theo hạn mức tín dụng thì áp dụng tại thời điểm nhận nợ.

Trường hợp gia hạn nợ, cơ cấu nợ,… thì lãi suất áp dụng theo thỏa thuận giữa bên vay và Ngân hàng.

Lãi suất nợ quá hạn không được quá 150% lãi suất cho vay ban đầu

5. Các điều kiện cấp tín dụng của ngân hàng

Các điều kiện vay vốn trong tín dụng Ngân hàng thương mại cho vay được quy định tại Điều 7 Thông tư 39/2016/TT-NHNN. Tổ chức tín dụng xem xét, quyết định cho vay khi khách hàng có đủ các điều kiện sau đây:

Khách hàng là pháp nhân có năng lực pháp luật dân sự theo quy định của pháp luật. Khách hàng là cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật hoặc từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.

Nhu cầu vay vốn để sử dụng vào mục đích hợp pháp.

Có phương án sử dụng vốn khả thi. Có khả năng tài chính để trả nợ.

Trường hợp khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng theo lãi suất cho vay quy

định tại khoản 2 Điều 13 Thông tư này, thì khách hàng được tổ chức tín dụng đánh giá là có tình hình tài chính minh bạch, lành mạnh.

Xem thêm: luận văn Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định cấp tín dụng cho các hộ kinh doanh cá thể tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Lâm Đồng

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.