Cơ sở lý luận hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại

Cơ sở lý luận hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại giành cho đang sinh viên, học viên cao học theo học ngành tài chính ngân hàng đang hoàn thiện khóa luận, luận văn thạc sĩ. Bài viết này  cho các bạn cái nhìn tổng quan về: Cơ sở lý luận hoạt động cho vay khách hàng cá nhân của ngân hàng thương mại Nếu các bạn cần thêm bài mẫu khóa luận, luận văn thạc sĩ hay tài liệu tham khảo.

==> Dịch Vụ Viết thuê luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng – Bảng giá 2025

1. Khái niệm cho vay khách hàng cá nhân:

Cho vay: Ngân hàng cung cấp tiền mặt hoặc tài sản khác cho khách hàng với điều kiện phải trả lại số tiền đã vay cùng với lãi suất được thỏa thuận trong một khoảng thời gian nhất định.

Cho vay KHCN là những khoản vay phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư mua sắm bất động sản bổ sung vốn cá nhân. Cho vay KHCN chiếm tỉ trọng cao, lên đến 40% tỉ trọng cho vay của các Ngân hàng.

Ở Việt Nam, theo quy định tại khoản 16 Điều 4 Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010 đã giải thích rằng: “Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó tổ chức tín dụng giao cho KH sử dụng một khoản tiền vào mục đích và thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi theo đúng quy định”.

2. Đặc điểm cho vay khách hàng cá nhân:

Cấp tín dụng cho KHCN của NHTM có các đặc điểm như sau:

Thành phần đối tượng KH rất đa dạng lý do vì CN hoạt động các ngành nghề và những lĩnh vực đa dạng và khác nhau. Vì vậy, nhu cầu về nguồn vốn để đáp ứng cũng phong phú và rất đa dạng, từ vấn đề cấp tín dụng các ngành nghề và lĩnh vực dịch vụ cho những cá nhân KD xe, cho vay mua sắm đầu tư bất động sản…

Mục đích sử dụng vốn vay của cá nhân là để đáp ứng nhu cầu SXKD nhỏ, mua nhà, đất…

Thủ tục và quy trình cho vay cá nhân, hộ kinh doanh đơn giản hơn doanh nghiệp.

Nguồn trả nợ của người vay từ lợi nhuận từ chính sản phẩm vay, các nguồn thu hợp pháp khác.

Các thông tin tài chính được KH cung cấp từ các sao kê lương, hợp đồng lao động tại các doanh nghiệp đảm bảo KH vay được thấp hay cao tùy thuộc vào khả năng trả nợ của khách hàng.

3. Vai trò và phân loại cho vay:

Căn cứ vào thời hạn cho vay:

Cho vay ngắn hạn: có thời hạn đến 12 tháng, được sử dụng bù đắp thiếu hụt vốn ngắn hạn cho khách hàng và chi tiêu ngắn hạn của khách hang cá nhân, bổ sung nhu cầu vốn lưu động cho doanh nghiệp.

Cho vay trung hạn và dài hạn: có thời hạn cho vay từ 12 tháng đến 60 tháng, chủ yếu mua sắm tài sản cố định của doanh nghiệp, cải tiến hoặc đổi mới thiết bị, công nghệ, mở rộng thiết bị sản xuất kinh doanh, xây dựng nhà xưởng, mua phương tiện vận tải có quy mô lớn, xây dựng xí nghiệp mới… Căn cứ vào mức độ tín nhiệm khi cho vay:

Cho vay có tài sản đảm bảo: là việc các khoản cho vay đều có tài sản làm đảm bảo như cầm cố, thế chấp, hoặc phải có bảo đảm bằng tài sản của bên thứ ba. Trong lúc khách hàng vay nếu có rủi ro trong kinh doanh thì ngân hang vẫn có tài sản để thu hồi khoản vay.

Cho vay không có tài sản đảm bảo: là việc các khoản cho vay không cần tài sản đảm bảo không có tài sản cầm cố, thế chấp hoặc sự bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ 3 mà chỉ dựa vào uy tín của khách hàng. Loại hình này thường được áp dụng đối với khách hàng truyển thống, có quan hệ lâu dài với ngân hàng, khách hàng có uy tín cao, khách hàng truyền thống, có tình hình tài chính lành mạnh, kinh doanh thường xuyên có lãi… Tuy nhiên hình thức này cũng ảnh hưởng đến quá trình thu hồi khoản vay rất cao vì khách hàng không có gì đảm bảo. Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn:

Cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh(SXKD): đây là loại hình cho vay nhằm đáp ứng nhu cầu vay vốn của các hộ kinh doanh với quy mô nhỏ hoặc vừa.

Cho vay tiêu dùng: là khoản vay tài trợ cho việc nhu cầu tiêu dùng nhằm giúp người tiêu dùng có thể sử dụng hàng hóa dịch vụ trước khi họ có khả năng chi trả, tạo điều kiện cho người vay được hưởng mức sống cao hơn thông qua hình thức tín dụng tiêu dùng trực tiếp và tín dụng tiêu dùng gián tiếp.

Căn cứ vào các phương thức cấp tín dụng: “Căn cứ Điều 2 phương thức cho vay trong Chương II mục 1 – Hoạt động cho vay phục vụ hoạt động kinh doanh về việc ban hành quy chế cho vay đối với KH áp dụng tại Việt nam dự trên Bộ luật dân sự năm 2015, thông tư 39/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016 và các văn bản, thông tư sửa đổi bổ sung, luật ngân hàng và các định chế tài chính của Campuchia, điều lệ Ngân hàng đầu tư và phát triển Campuchia.”

Cho vay từng lần: mỗi lần vay vốn BIDC và KH thực hiện thủ tục cho vay và ký kết thỏa thuận cho vay.

Cho vay theo hạn mức tín dụng: Là quá trình BIDC xác nhận và thỏa thuận với KH về một mức dư nợ tối đa mà KH có thể duy trì trong một khoảng thời gian cụ thể. Trong phạm vi hạn mức này, BIDC sẽ tiến hành cho vay từng lần. Ít nhất một lần mỗi năm, BIDC sẽ xem xét và điều chỉnh lại mức dư nợ tối đa cũng như thời gian duy trì mức dư nợ đó.

Cho vay theo dự án đầu tư: NH cho khách hàng vay vốn để thực hiện đầu tư phát triển sản xuất, SXKD, dịch vụ và các dự án đầu tư phục vụ đời sống.

Cho vay hợp vốn: Là việc Chi nhánh BIDC kết hợp với NH nước ngoài và/hoặc các tổ chức tín dụng khác, cùng thực hiện cho vay đối với khách hàng để thực hiện một phương án, dư án vay vốn.

Cho vay theo hạn mức thấu chi trên tài khoản thanh toán: BIDC chấp thuận cho khách hàng chi vượt số tiền có trên tài khoản thanh toán của khách hàng trên một mức thấu chi tối đa để thực hiện dịch vụ thanh toán trên tài khoản thanh toán. Mức thấu chi được duy trì tối đa 1 năm, việc cho vay thấu chi trên tài khoản thanh toán được thực hiện theo quy định của BIDC và các quyết định của Tổng giám đốc thỏa các quy định quy trình của Ngân hàng nhà nước.

Bảo lãnh ngân hàng: Là một hình thức cấp tín dụng, trong đó NH cam kết bằng văn bản với bên thụ hưởng bảo lãnh rằng NH sẽ thực hiện các nghĩa vụ tài chính thay 
cho KH nếu KH không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các nghĩa vụ đã cam kết với bên thụ hưởng. KH sau đó phải nhận nợ và hoàn trả cho NH số tiền mà ngân hàng đã thanh toán thay.

Căn cứ vào các cách thức trả nợ:

Cho vay hoàn trả một lần: Đây là các khoản vay mà người vay sẽ hoàn trả toàn bộ số tiền gốc vào một thời điểm nhất định được quy định trong hợp đồng tín dụng. Tiền lãi có thể được thanh toán theo các thỏa thuận đã được đặt ra trong hợp đồng, chẳng hạn như theo tháng, theo quý hoặc theo năm.

Cho vay trả góp: Việc hoàn trả diễn ra định kỳ, với các khoản trả góp có thể bằng nhau hoặc không bằng nhau, tùy thuộc vào thỏa thuận trong hợp đồng. Việc trả góp này sẽ diễn ra dần dần trong suốt thời gian hiệu lực của hợp đồng.

4. Một số chỉ tiêu đánh giá về hiệu quả của hoạt động cho vay khách hàng cá nhân

4.1. Quy mô cho vay: phản ánh khả năng tăng giảm dư nợ của KH:

Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ tín dụng (%): là chỉ tiêu dùng để so sánh tốc độ tăng trưởng dư nợ tín dụng qua các năm nhằm đánh giá hiện thực kế hoạch của NH. Chỉ tiêu này càng cao phản ánh việc NH cho vay tốt, chỉ tiêu này được tính như sau:

Tỷ lệ tăng trưởng dư nợ(%) = (Dư nợ năm t– Dư nợ năm t-1/ Dư nợ năm t-1) x 100%

4.2. Cơ cấu cho vay theo sản phẩm:

Chỉ tiêu này đánh giá quy mô tín dụng theo sản phẩm đồng thời phản ánh việc tập trung nguồn vốn vay vào từng sản phẩm tại từng thời điểm, chỉ tiêu này giúp ngân hàng biết được mình đang tập trung vào đúng loại sản phẩm chưa và có rủi ro nhiều ở lĩnh vực nào, chỉ tiêu này được tính như sau:

Tỷ lệ dư nợ cho vay(%) = (Dư nợ cho vay theo sản phẩm/ Tổng dư nợ cho vay) x 100%

4.3. Tỷ lệ nợ quá hạn:

Nợ quá hạn là khoản nợ mà một phần gốc và lãi đã quá hạn, đây là chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng cũng như rủi ro tín dụng tại ngân hàng:

Tỷ lệ dư nợ quá hạn (%) = (Nợ quá hạn/ Tổng dư nợ) x 100%

Cho vay quay vòng, cho vay tuần hoàn và một số hình thức khác… 1.1.5. Một số nghiên cứu có liên quan.

Hughes, Jagtiani và Moon (2022) đã so sánh hiệu quả cho vay CN không có bảo đảm của Lending Club với các khoản vay tương tự từ các NH truyền thống tại Mỹ trong giai đoạn từ 2013 đến 2016. Sử dụng phương pháp ước lượng biên ngẫu nhiên, nghiên cứu phân tích tỷ lệ nợ xấu (NPL) và xác định rằng, vào năm 2016, hiệu quả cho vay của LendingClub đã cải thiện đáng kể và tương đương với các ngân hàng lớn nhất, nhờ vào việc sử dụng dữ liệu thay thế và công nghệ AI/ML để nâng cao khả năng đánh giá rủi ro tín dụng.

Venugopal (2024) phân tích tác động của cơ cấu danh mục cho vay đến hiệu quả của các loại NH khác nhau bao gồm NH công, NH tư nhân cũ và NH tư nhân mới tại Ấn Độ trong giai đoạn từ 2013 đến 2022. Sử dụng phương pháp phân tích bao dữ liệu (DEA) và hồi quy GLS, nghiên cứu cho thấy vốn lưu động và cho vay có thời hạn có ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả của các NH công và NH tư nhân mới, trong khi các NH tư nhân cũ ít bị ảnh hưởng bởi các biến số này.

Lưu Phước Vẹn và Trần Thị Kim Khôi (2023) đánh giá cách thẩm định tín dụng ảnh hưởng đến hiệu quả cho vay tại các NHTM Việt Nam. Bài viết nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đánh giá tín dụng kỹ lưỡng, sử dụng các tiêu chí như tính cách, năng lực và tài sản đảm bảo của người vay, và chỉ ra rằng phân tích tín dụng yếu kém có thể dẫn đến tăng nợ xấu và giảm hiệu quả cho vay.

Vũ Thị Cẩm Tú (2012) “Nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt nam tại Bắc Giang” đề tài tập trung đề xuất giải pháp nâng cao cải thiện việc cho vay tại BIDV CN Bắc Giang.

Lưu Thị Kim Khắc và Phan Hoàng Mau (2023) đánh giá chất lượng dịch vụ và hiệu quả của các khoản vay CN tại chi nhánh Đồng Tháp của ngân hàng ACB. Bài viết cung cấp cái nhìn sâu sắc về mức độ hài lòng của KH và hiệu suất tài chính, ghi nhận mức độ hài lòng cao trong việc cung cấp dịch vụ nhưng cũng chỉ ra thách thức với tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu tăng trong năm 2020-2021.

XEM THÊM: Luận văn Hiệu quả cho vay KHCN tại ngân hàng đầu tư và phát triển Campuchia – Chi nhánh TP. HCM

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.