Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia

Bài viết chia sẻ tiểu Luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia đến các bạn sinh viên tham khảo. Và còn rất nhiều đề tài tiểu luận khác được Luận văn 3C cập nhập hàng ngày đến các bạn sinh viên, nếu như các bạn muốn tham khảo nhiều bài viết hơn nữa thì tham khảo tại trang website của Luận văn 3C nhé.

LỜI MỞ ĐẦU

• Lý do chọn đề tài : Trong bối cảnh xã hội Trung Hoa đầy biến động giai đoạn Xuân thu, Chiến quốc, nhiều hệ thống triết học đã ra đời và phát triển nhằm đưa ra những phương cách giải quyết khác nhau cho những vấn đề thực tiễn chính trị – đạo đức – xã hội mà thời đại đặt ra. Tiêu biểu là hai trường phái Nho gia và Đạo gia. Hai trường phái triết học này có ảnh hưởng rất lớn đến thế giới quan của Triết học sau này, không những của người Trung Hoa mà cả những nước chịu ảnh hưởng của nền Triết học Trung Hoa, trong đó có Việt Nam. Do đó, việc nghiên cứu về hai trường phái triết học này là rất cần thiết.

• Mục tiêu của đề tài : Quá trình tìm hiểu tư tưởng Triết học của Nho gia – Đạo gia góp phần đưa ra những nhận định về những tư tưởng chủ đạo của hai hệ thống học thuyết này, qua đó đánh giá được những ảnh hưởng của của nó đến đặc trưng tư tưởng của Triết học Phương Đông và phần nào hiểu biết thêm về sự phát triển tư tưởng của Việt Nam dưới ảnh hưởng của tư tưởng triết học Trung Hoa.

• Phạm vi nghiên cứu : Nét tương đồng – khác biệt giữa hai trường phái Nho gia

– Đạo gia và sự ảnh hưởng của hai trường phái này tới xã hội Việt Nam.

• Phương Pháp Nghiên Cứu:

o Cơ sở phương pháp luận: Đề tài được triển khai dựa trên nội dung của triết học Nho gia và Đạo gia.

o Các phương pháp cụ thể: Trong quá trình nghiên cứu và trình bày đề tài, các phương pháp nghiên cứu đã được sử dụng như: phương pháp lịch sử, phương pháp phân tích tổng hợp,…

• Bố cục đề tài:

Chương 1: Lịch sử hình thành, nôịdung đăc̣ điểm của Nho Gia vàĐaọ Gia

Chương 2: Sự tương đồng vàkhác biêṭgiƣ̃a Nho Gia vàĐaọ Gia

Chương 3: Kết luâṇ

(Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

CHƯƠNG I: LỊCH SỬ HÌNH THÀNH, NÔỊ DUNG, ĐẶC ĐIỂM CỦA NHO GIA VÀĐAỌ GIA

1.1.   Khái quát về Nho Gia

1.1.1 Lịch sử hình thành

Nho Gia xuất hiện vào khoảng thế kỷ VI trước công nguyên, dưới thời Xuân Thu, người sáng lập là Khổng Tử (551- 479 TCN). Đến thời Chiến Quốc, Nho gia đã được Mạnh Tử và Tuân Tử hoàn thiện và phát triển theo hai xu hướng khác nhau: duy tâm và duy vật trong đó dòng Nho gia Khổng- Mạnh còn được gọi là Nho gia nguyên thủy [1,55] có ảnh hưởng rộng và lâu dài nhất trong lịch sử Trung Hoa và một số nước phương Đông lân cận.

Sang thời Tây Hán, Đổng Trọng Thư (179 – 104 TCN) đã dựa trên lợi ích giai cấp phong kiến thống trị đã hoàn chỉnh thêm Nho Gia trong việc giải thích vạn vật, con người và xã hội. Ông hệ thống hóa Tứ thư, Ngũ kinh đồng thời đưa ra quan niệm tam cương, ngũ thường, tam tòng, tứ đức và đã nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn đạo đức và nền tảng tư tưởng xã hội, trở thành hệ tư tưởng của giai cấp phong kiến Trung Quốc. Nho gia từ đây không dừng lại với tư cách là một trường phái triết học vươn lên thành hệ tư tưởng xã hội mà còn được mở rộng thành một hệ thống niềm tin, tín ngưỡng-nghi thức được phổ biến trong toàn xã hội [1,56], tức là Nho Gia đã trở thành Nho Giáo.

Kế tiếp để trở thành tư tưởng chính thống, Nho giáo đã được bổ sung và hoàn thiện qua nhiều giai đoạn lịch sử trung Đại sau thời Tây Hán của Đổng Trọng Thư như các nhà: Đường, Tống, Minh, Thanh. Tiêu biểu hơn cả là dưới triều nhà Tống, gắn liền với tên tuổi của các bậc danh Nho như Chu Đôn Di, Trương Tải, Trình Hạo, Trình Di.

Nho giáo chi phối đời sống tư tưởng xã hội Trung Quốc qua nhiều thời kỳ tiếp theo, nhưng nhìn chung trong thời kỳ Minh-Thanh không có sự phát triển nổi bật mà ngày càng khắt khe, bảo thủ. Điều này tạo ra sự trì trệ và lạc hậu kéo dài của Trung

Quốc khi bước sang thế kỷ XIX, làm cho Trung Quốc không bắt kịp trào lưu văn minh thế giới [1,57].

1.1.2 Nôịdung cơ bản của Triết hoc̣ Nho Gia:

Nho Gia nguyên thủy mà cốt lõi là tư tưởng Nho gia là triết lý của Khổng Tử, Mạnh Tử về đạo làm người quân tử và cách thức trở thành người quân tử, cách cai trị đất nước [1, 57]. Như vậy Nho gia là một học thuyết chính trị nhằm tổ chức xã hội. Để tổ chức xã hội có hiệu quả, điều quan trọng nhất là phải đào tạo cho được người cai trị kiểu mẫu – người lý tưởng này gọi là quân tử. Để trở thành người quân tử, con người ta trước hết phải “tự đào tạo”, phải “tu thân”. Sau khi tu thân xong, người quân tử phải có bổn phận phải “hành đạo”. (Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

Qua hệ thống kinh điển có thể thấy hầu hết là các kinh, các sách viết về xã hội, chính trị- đạo đức là những tư tưởng cốt lõi của Nho giáo.

1.1.3 Các tác phẩm tiêu biểu của Nho Gia:

Kinh điển của Nho gia thường kể tới bộ Tứ thư và Ngũ kinh. Tứ thư có Trung dung, Đại học, Luận ngữ, Mạnh Tử. Ngũ kinh có: Thi, Thư, Lễ, Dịch, Xuân Thu. Hệ thống kinh điển đó hầu hết viết về xã hội, về những kinh nghiệm lịch sử Trung Hoa, ít viết về tự nhiên. Điều này cho thấy rõ xu hướng biện luận về xã hội, về chính trị đạo đức là những tư tưởng cốt lõi của Nho gia. Những người sáng lập Nho gia nói về vũ trụ và tự nhiên không nhiều.

1.2. Khái quát về Đạo Gia

1.2.1 Lịch sử hình thành:

Đạo Gia là một nhánh triết học và tôn giáo Trung Quốc, được xem là tôn giáo đặc hữu chính thống của xứ này. Đaọ Gia đươc̣ Laõ Tƣ̉ sáng lâp̣ ra vào khoảng thế kỉ thứ VI trước CN, khi tác phẩm Đạo Đức kinh xuất hiện và sau đó được Trang Tử phát triển thêm vào thời Chiến Quốc . Các tên gọi khác là Đạo Lão, Đạo Hoàng Lão , hay Đạo Giáo.

Đạo Gia thâu nạp nhiều tư tưởng đã phổ biến từ thời nhà Chu (1040-256 trước CN). Thuộc về những tư tưởng này là vũ trụ luận về thiên địa, ngũ hành, thuyết về năng lượng, chân khí, thuyết âm dương và Kinh dịch. Nhưng ngoài chúng ra, những truyền thống tu luyện thân tâm như điều hoà hơi thở, Thái cực quyền, Khí công, Thiền định, thiết tưởng linh ảnh, thuật luyện kim và những huyền thuật cũng được hấp thụ với mục đích đạt trường sinh bất tử. (Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

Lão Tử được coi là người viết Đạo Đức Kinh – cuốn sách của Đạo giáo có ảnh hưởng lớn, và ông được công nhận là Khai tổ của Đạo giáo. Đến thời Trang Tử (khoảng 369 – 286 tr.CN), học thuyết của Lão Tử mới lại được người đời chú ý.

Đạo giáo thờ “Đạo” và tôn Lão Tử làm giáo chủ, gọi là “Thái Thượng Lão Quân”, coi ông là hóa thân của “Đạo” giáng sinh xuống cõi trần. Nếu mục đích của việc tu theo Phật giáo là thoát khổ thì mục đích của việc tu theo Đạo giáo là sống lâu. Đạo giáo có hai phái: Đạo giáo phù thủy dùng các pháp thuật trừ tà trị bệnh, chủ yếu giúp cho dân thường khỏe mạnh; Đạo giáo thần tiên dạy tu luyện, luyện đan, dành cho các quý tộc cầu trường sinh bất tử. Kinh điển của Đạo giáo gọi là Đạo tạng kinh; ngoài sách về nghi lễ, giáo lý, Đạo tạng còn bao gồm cả các sách thuốc, dưỡng sinh bói toán, tướng số, coi đất, thơ văn, bút ký… tổng cộng lên đến trên 50 vạn quyển. (Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

1.2.2 Nôịdung cơ bản của Triết hoc̣ Đaọ Gia:

Lão Tử đã phát triển khái niệm “Đạo”, với nghĩa là “Con đường”, và mở rộng nghĩa của nó thành quy luật hay nguyên lý của vũ trụ tuần hoàn và tác động lên vạn vật: “đạo là cách thức của thiên nhiên”. Ông nhấn mạnh khái niệm vô vi, “hành động thông qua không hành động”, “hành động thuận theo tự nhiên không có mục đích phi tự nhiên”. Điều này không có nghĩa là người ta chỉ nên ngồi một chỗ và không làm gì cả, mà là hành động thuận theo tự nhiên, hành động theo nguyên lý vũ trụ, không bị ràng buộc vào mục đích cá nhân mạnh mẽ, vào dục vọng để đạt được một cái gì đó cụ thể. Theo Ông, con người cần sống hòa hợp với thiên nhiên và tạo hóa, tuân theo quy

luật của thiên nhiên, tu luyện để sống lâu và gần với Đạo. Những hành động được thực hành theo Đạo rất dễ dàng và có hiệu quả hơn mọi cố gắng để chống lại nó. Người ta hành động thuận theo tự nhiên khi thông qua tu luyện để hiểu về nguyên lý của vũ trụ, tự nhiên, và cải biến bản thân mình thành sinh mệnh cao cấp hơn. Lão Tử tin rằng cần phải tránh bạo lực khi có thể, và rằng một chiến thắng quân sự nên là dịp để đau buồn thay vì ăn mừng chiến thắng.Lão Tử chỉ ra rằng các luật lệ để chuẩn hóa và cai trị chỉ dẫn tới một xã hội khó kiểm soát hơn.

Kế thừa truyền thống của triết học cổ Trung Quốc, nguyên tắc trình bày quan điểm triết học của Trang Tử là “có lời vì ý, được ý quên lời”. Vì vậy, tư tưởng triết học của ông được biểu hiện một cách đơn sơ lại huyền hoặc, nửa sáng, nửa tối, cảm nhận được nhưng không thể diễn đạt bằng lời. “Nó giống như một bức tranh mộc mạc, đường nét đơn sơ, nhưng lại chứa đựng tất cả vì tất cả đang biến động, biến hóa như rồng uốn lượn, cuộn mình tan lẫn trong mây”. Trang Tử – mặc dù rất có công trong việc mài dũa viên ngọc “đạo” của Lão Tử nhưng hết sức đề cao sự thực hành bằng chính bản thân cuộc sống theo “đạo” (nguồn sống, đạo sống) hơn là việc suy ngẫm nhưng triết lý thâm trầm về đạo. Gần như đối lập với đạo Khổng mang bản thể trần tục, ưa thực tế, trọng thực nghiệm và đặc biệt tôn trọng chủ nghĩa nhân văn, Trang Tử kế tiếp truyền thống tư tưởng của Lão Tử, phát triển thành một hệ phái mà sau này người ta thường gọi một cách vắn tắt là Lão-Trang. (Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

Ngoài ra, các bạn có gặp khó khăn trong việc làm bài tiểu luận môn học, hay tiểu luận tốt nghiệp thì liên hệ với Luận văn 3C để được hỗ trợ viết bài. 

=>Dịch vụ viết tiểu luận thuê

1.2.3 Các tác phẩm nổi tiếng của Đaọ Gia

 Đạo Đức Kinh: là quyển sách do triết gia Lão Tử viết ra vào khoảng năm 600 TCN. Do đó, Đạo Đức Kinh còn được gọi là sách Lão Tử.

Đạo Đức Kinh gồm có 81 chương với khoảng 5000 chữ Hán, chia làm 2 phần:

Thượng Kinh và Hạ Kinh.

• Thượng Kinh gồm 37 chương, bắt đầu bằng câu: “Đạo khả Đạo phi thường Đạo”. Thượng Kinh luận về chữ Đạo nên được gọi là Đạo Kinh.

• Hạ Kinh gồm 44 chương, bắt đầu bằng câu: “Thượng Đức bất Đức thị dĩ hữu Đức”. Hạ Kinh luận về chữ Đức nên được gọi là Đức Kinh.

Nam Hoa kinh : hay còn gọi Trang tử , Nam Hoa chân kinh là cuốn sách triết học nổi tiếng thường được cho là của Trang Châu thời Chiến Quốc viết. Cuốn sách ngoài giá trị triết lý còn có giá trị nghệ thuật rất cao, được Kim Thánh Thán liệt vào hạng nhất trong lục tài tử thư của Trung Quốc.(Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

CHƯƠNG II: SƯTƯƠNG ĐỒNG VÀKHÁC BIÊṬ GIƢ̃A NHO GIA VÀ ĐAỌ GIA

1. Sư ̣tương đồng vàkhác biêṭvềlicḥ sƣ̉ hinh̀ thành:

Nho gia và Đạo gia là hai trường phái triết học lớn, được hình thành và phát triển trong thời Xuân thu, Chiến quốc. Ra đời trên cơ sở kinh tế xã hội Đông Chu, so sánh với Triết học phương Tây và Ấn Độ cùng thời. Triết học Nho gia và Đạo gia có các đặc điểm chung nổi bật như sau: nhấn mạnh tinh thần nhân văn, chú trọng đến chính trị đạo đức, nhấn mạnh đến sự hài hòa và thống nhất giữa tự nhiên và xã hội, tư duy trực giác.

Về không gian, Nho gia và Đạo gia là hai trường phái triết học lớn ra đời và phát triển gắn liền với sự những thay đổi của đất nước Trung Hoa rộng lớn. Chính sự đa dạng về dân tộc, văn hóa, lối sống, ngôn ngữ, tâm linh,…ở các vùng miền khác nhau đã dẫn đến những cuộc tranh chấp, xung đột kéo dài triền miên. Nhưng cũng chính xã hội đầy biến động ấy đã tạo nên một nền văn hóa Trung Hoa rực rỡ với sự phát triển nhanh của chữ viết, sự ra đời của hàng loạt các tác phẩm tiểu thuyết, thơ ca, sử ký,…

Một xã hội với nhiều biến động và một nền văn hóa phát triển lừng lẫy là những tiền đề rất lớn thúc đẩy các nhà tư tưởng của các trường phái, đặc biệt là hai trường phái Nho Gia và Đạo Gia ra đời.

Về thời gian, Nho Gia và Đạo Gia được hình thành và phát triển trong thời Đông Chu. Chế độ sở hữu tư nhân về ruộng đất được hình thành thay thế cho chế độ ruộng đất tĩnh điền trước đó đã làm nảy sinh một loạt những thế lực chính trị mới. Đó là tầng (Tiểu luận Nét tương đồng và khác biệt giữa Nho Gia và Đạo Gia)

XEM THÊM

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.