Phân loại tài trợ thương mại quốc tế

Phân loại tài trợ thương mại quốc tế giành cho đang sinh viên, học viên cao học theo học ngành tài chính ngân hàng đang hoàn thiện khóa luận, luận văn thạc sĩ. Bài viết này cho các bạn cái nhìn tổng quan về: Phân loại tài trợ thương mại quốc tế . Nếu các bạn cần thêm bài mẫu khóa luận, luận văn thạc sĩ hay tài liệu tham khảo thì liên hệ với dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ của Trung tâm Luận Văn 3C qua Zalo : 0966.736.325 để được tư vấn chi tiết nhất.

==> Dịch Vụ Viết luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng – Bảng giá 2023

Hệ thống phân loại tài trợ thương mại quốc tế được xây dựng dựa trên ba căn cứ rõ ràng, đó là dựa vào đối tượng cung ứng tài trợ, dựa vào phương thức tài trợ và dựa vào phương tiện tài trợ.

1 Căn cứ vào đối tượng cung ứng tài trợ

Căn cứ vào đối tượng cung ứng tài trợ, ta có 4 loại hình tài trợ thương mại quốc tế của bốn chủ thể tham gia, bao gồm: Chính phủ, Ngân hàng Trung ương, các trung gian tài chính và các tổ chức phi tài chính.
Tài trợ thương mại quốc tế của Chính phủ
Tại mỗi quốc gia, Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội, cơ quan hành chính cao nhất của Nhà nước. Chính phủ có nhiệm vụ thực hiện việc quản lý, điều hành và giám sát mọi hoạt động kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội. Do đó Chính phủ là người đặt ra và ban hành tất cả các chủ trương, đường lối, kế hoạch, yêu cầu và chính sách phát triển mọi lĩnh vực, trong đó bao hàm cả kinh tế. Chính phủ là người nắm trong tay mình các nguồn tài chính khổng lồ từ nguồn thu của ngân sách, tài trợ từ nước ngoài, các tổ chức quốc tế và các nguồn thu nhập khác của chính phủ tại nước ngoài. Như vậy chính phủ trở thành người nợ cuối cùng của nền kinh tế quốc dân tại mỗi quốc gia. Chính phủ cũng là người đề ra các chính sách tài chính tiền tệ, chính sách tín dụng nhằm đưa ra các gói hỗ trợ trực tiếp, gián tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong mọi lĩnh vực. Trong đó, chính phủ thực hiện các hoạt động tài trợ thương mại quốc tế một cách gián tiếp thông qua các tổ chức của chính phủ như Ngân hàng Trung ương, các trung gian tài chính, kho bạc và các tổ chức tài chính khác của chính phủ. Ngoài ra, các chính sách và biện pháp kinh tế và tài chính như chính sách chiết khấu, chính sách tỉ giá, chính sách tín dụng, chính sách hỗ trợ tài chính như chính sách kích cầu, miễn giảm thuế và lệ phí, chính sách bảo hiểm tín dụng xuất khẩu, thưởng xuất khẩu,…
Tài trợ thương mại quốc tế của Ngân hàng Trung ương
Đối với mỗi quốc gia, Ngân hàng trung ương là “ngân hàng của các ngân hàng”, đóng vai trò là định chế tài chính tối cao nhất và lớn nhất, là đầu não của hệ thống ngân hàng nói chung trong một quốc gia. Ngân hàng trung ương thay mặt Chính phủ thực hiện các chính sách tài chính và tín dụng cũng như chính sách hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài chính tiền tệ, thay mặt chính phủ thực hành việc phân bổ ngân sách tài trợ. Ngân hàng trung ương tập trung trong tay mình các nguồn lực tài chính khổng lồ từ nguồn vốn tài chính của chính phủ và các nguồn liên quan khác nhau như các nguồn vay nợ, viện trợ từ các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế hoặc chính phủ nước khác, sau đó các nguồn vốn này được tập trung phân bổ vào các loại quỹ của Nhà nước, như quỹ dự phòng tập trung, quỹ dự trữ ngoại tệ quốc gia, quỹ bình ổn giá tập trung, quỹ hỗ trợ xuất khẩu,… và cuối cùng, để tái tài trợ cho nền kinh tế quốc dân, trong đó một phần đáng kể luôn được chú trọng trích ra để tài trợ cho hoạt động thương mại quốc tế.
Đặc trưng tài trợ thương mại quốc tế từ Ngân hàng trung ương là bên cạnh tài trợ trực tiếp thì chủ yếu phần lớn phân bổ cho tài trợ gián tiếp. Ngân hàng trung ương sử dụng quyền hành của mình, thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại và trung gian tài chính khác để thực hiện tài trợ thương mại quốc tế bằng hình thức cho vay tái cấp vốn, tái chiết khấu, bảo lãnh nhà nước, hoặc bằng cách chỉ đạo các tổ chức này thực hiện các chính sách tài chính và tín dụng của chính phủ hoặc của riêng các tổ chức đó dựa trên quy định của chính phủ, như chính sách tỉ giá, chính sách chiết khấu, chính sách lãi suất, chính sách phá giá hoặc nâng giá tiền tệ,.. nhằm tạo điều kiện thuận lợi về tài chính và mở ra các cơ hội kinh doanh có lợi cho doanh nghiệp khi tham gia thương mại quốc tế.
Tài trợ thương mại quốc tế của các trung gian tài chính
Các trung gian tài chính là những tổ chức tài chính trung gian chuyên hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tài chính – tiền tệ. Hoạt động chủ yếu và thường xuyên của các tổ chức này là thông qua việc cung cấp các dịch vụ tài chính – tiền tệ mà thu hút, tập hợp các khoản vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế rồi cung ứng cho những nơi có nhu cầu vốn.
Với chức năng hoạt động như vậy, các tổ chức tài chính trung gian đóng vai trò như một trung gian, cầu nối giữa những người có vốn và những người cần vốn, giúp cho việc luân chuyển vốn được thuận lợi hơn. Hoạt động huy động và cho vay vốn của các tổ chức tài chính trung gian có thể diễn ra trực tiếp với các chủ thể kinh tế hoặc thông qua thị trường tài chính. Lợi nhuận của các tổ chức tài chính trung gian dưới dạng khoản chênh lệch giữa lãi suất cho vay và đi vay và các khoản phí từ cung cấp dịch vụ tài chính – tiền tệ.
Dựa trên giác độ huy động vốn ngắn hạn và không kì hạn từ nền kinh tế kế quốc dân, người viết chia các trung gian tài chính thành hai nhóm để nghiên cứu đó là tổ chức tín dụng và tổ chức tài chính khác. Nguồn vốn từ cả hai nhóm này đều phụ thuộc lớn vào tình hình phát triển kinh tế quốc gia, nền kinh tế càng phát triển thì nguồn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi từ các nguồn quỹ khấu hao tài sản cố định, quỹ lương, quỹ tái sản xuất mở rộng, quỹ dự phòng, thưởng, quỹ bảo hiểm xã hội càng lớn hoặc ngược lại. Có thể nhận thấy rằng, vốn ngắn hạn và không kì hạn chiếm phần lớn trong tổng vốn huy động tập trung trong tay các trung gian tài chính, hơn nữa nguồn tài trợ này mang đặc trưng là năng động và nhạy cảm với sự biến động đi lên, đi xuống hoặc khủng hoảng xảy ra trong nền kinh tế quốc dân, do đó khi đề cập đến chủ thể thực hiện tài trợ cho thương mại quốc tế, người ta thường nhắc tới các tổ chức tín dụng mà chủ yếu là hệ thống các ngân hàng.
Các tổ chức tín dụng gồm có:
Sơ đồ 1-2: Các kênh tổ chức trung gian tài chính tham gia hoạt động tài trợ thương mại quốc tế

Nguồn: Giáo trình tài trợ thương mại quốc tế (2012)
Đối với các tổ chức tín dụng, tài trợ thương mại quốc tế được tiến hành trực tiếp tới người nhận tài trợ. Như vậy, các tổ chức trung gian khó có thể thổi phồng hay bóp méo nhu cầu tài trợ hình thành từ nhu cầu duy trì, phát triển và mở rộng hoạt động thương mại quốc tế của các doanh nghiệp muốn nhận tài trợ và các khoản chi phí xin, nhận tài trợ mà doanh nghiệp phải trả thông thường sẽ nhỏ hơn rất nhiều khi nhận tài trợ từ các nguồn khác, cũng như các thủ tục hành chính sẽ bớt phức tạp hơn so với nhận tài trợ thông qua các trung gian.
Đối với nhận tài trợ từ các tổ chức trung gian tài chính khác tỏ ra kém ưu việt hơn về mặt chi phí và các thủ tục giấy tờ, không những chi phí mà bên nhận tài trợ thương mại cao hơn mà thủ tục giấy tờ để có thể được nhận các gói tài trợ đặc biệt là tài trợ tài chính phức tạp hơn và đòi hỏi nhiều thời gian hơn. Các hình thức chủ yếu của loại hình này có thể kể đến là tín dụng (credit), bảo lãnh (guarantee), thuê mua (leasing), tín dụng chứng từ (documentary credit), tín dụng dự phòng (standby credit), nhờ thu (collection), chiết khấu chứng từ (documentary discount), bao thanh toán (factoring, forfaiting)…
Tài trợ thương mại quốc tế của các doanh nghiệp hoạt động trong thương mại quốc tế
Thông thường, trong thương mại quốc tế, các doanh nghiệp tham gia hoạt động tài trợ chính là những Người mua và Người bán. Người mua chính là nhà nhập khẩu và Người bán ở đây chính là nhà xuất khẩu, họ là hai doanh nghiệp hoặc tổ chức nằm ở các quốc gia khác nhau, sở hữu những hàng hoá dịch vụ mà bên còn lại muốn sở hữu. Như vậy, Nhà xuất khẩu tài trợ cho nhà nhập khẩu nước ngoài là nhằm mục đích bán được nhiều hàng ngay cả khi khả năng thanh toán của người mua chưa sẵn sàng và ngược lại, nhà nhập khẩu cũng có thể hỗ trợ bằng việc trả trước, thanh toán trước, hoặc một chính sách hỗ trợ về nguyên vật liệu nào đó… Đặc trưng của tài trợ thương mại quốc tế của các tổ chức phi tài chính là loại tài trợ ngắn hạn, trực tiếp lẫn cho nhau và không có sự tham gia của các tổ chức trung gian tài chính. Loại hình tài trợ này dựa trên cơ sở chính là lòng tin giữa hai bên, cũng chính vì vậy mà độ rủi ro rất cao. Để hạn chế rủi ro này, các doanh nghiệp tài trợ lẫn nhau thường liên kết với một bên thứ ba với vai trò đảm bảo, bảo lãnh. Các hình thức tài trợ thương mại quốc tế của các tổ chức phi tài chính là tín dụng thương mại (Commercial Credit) bao gồm bán chịu bằng hối phiếu trả chậm (usance draft), thanh toán ghi sổ (open account), ứng trước tiền hàng (payment in advance), buôn bán bù trừ (compensation trade),… Các hình thức này đều bắt nguồn từ một nguyên lý cơ bản là sự hỗ trợ giữa người mua và người bán nhằm bán được hàng, nhưng có cách thức vận hành và quản lý khác nhau đôi chút nhằm phù hợp với từng đối tượng và ngành hàng…

2 Căn cứ vào phương thức tài trợ

Căn cứ vào phương thức tài trợ có thể chia tài trợ thương mại quốc tế thành tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp và tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp.
Tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp (International Direct Trade Sponsorship)
Tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp là tập hợp các biện pháp hoặc các hình thức hỗ trợ tài chính trực tiếp cho các doanh nghiệp để đầu tư cho một hoặc một số hoặc tất cả các khâu từ sản xuất đến tiêu sản phẩm xuất khẩu. Đặc trưng của tài trợ thương mại quốc tế thể hiện ở một số mặt sau. Một là, tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp chiếm tỉ trọng lớn trong tổng tài trợ thương mại quốc tế của một quốc gia. Hai là, tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp quyết định xu hướng phát triển của hoạt động tài trợ thương mại quốc tế trong dài hạn. Ba là, tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp được tiến hành chủ yếu thông qua các thị trường tài chính như thị trường tiền tệ, thị trường chứng khoán và thị trường tín dụng. Bốn là, chất và lượng của hoạt động tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp bị chi phối bởi các thành tố cấu thành thị trường tài chính mà thông qua đó hoạt động tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp thực hiện như lãi suất, thời hạn, điều kiện sử dụng, môi trường, mức độ tín nhiệm của người nhận tài trợ, luật lệ và tập quán và đặc biệt là các chính sách và biện pháp tài chính của nhà nước điều chỉnh đến hoạt động tài trợ này. Cuối cùng, tài trợ thương mại quốc tế trực tiếp là tài trợ có thời hạn, có hoàn lại và có đền bù. Đi cùng với xu hướng quốc tế hoá, tích tụ tài trợ ngày càng lớn, thúc đẩy sự ra đời và phát triển của một số loại hình tài trợ như Factoring và Forfaiting của các tổ chức phi tài chính hoặc tài trợ hợp vốn, tài trợ bằng các nguồn vốn của các tổ chức đa quốc gia.
Tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp (International Indirect Trade Sponsorship)
Tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp là tập hợp các chính sách và biện pháp hỗ trợ tài chính nhằm tạo ra các điều kiện tài chính và cơ hội kinh doanh có lợi cho các doanh nghiệp hoạt động thương mại quốc tế tăng thu lợi nhuận. Các chính sách và biện pháp kinh tế và tài chính điển hình được sử dụng bao gồm ba chính sách chính: chính sách thuế và lệ phí, chính sách tỉ giá hối đoái, và chính sách tín dụng và lãi suất. Đặc trưng của lớn nhất tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp là người tài trợ sẽ là chính phủ hoặc các tổ chức tài chính quốc tế, đây là khoản tài trợ không hoàn lại, không đền bù. Bên cạnh đó, thời hạn tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp phụ thuộc vào thời hạn hiệu lực của chính sách hoặc biện pháp tài chính do Chính phủ quy định. Bất cứ doanh nghiệp hoặc các tổ chức kinh tế hoạt động trong lĩnh vực thương mại quốc tế đều có quyền hưởng những điều kiện hoặc cơ hội có lợi do tài trợ gián tiếp đem lại. Trên thực tế, hiệu ứng của tài trợ thương mại quốc tế gián tiếp rất cao và đặc biệt nhạy cảm, nếu chính phủ ban hành đúng đắn các chính sách và biện pháp tài chính và quản lý có hiệu quả và ngược lại, sẽ xảy ra những hiệu ứng không tốt trên quy mô rộng lớn và những hậu quả khó lường.

3 Căn cứ vào phương tiện tài trợ

Căn cứ vào phương tiện tài trợ, có thể chia tài trợ thương mại quốc tế thành ba nhóm đó là tài trợ tài chính, tài trợ hàng hoá và dịch vụ, tài trợ “chữ tín”
Tài trợ tài chính (International Financial Sponsorship)
Tài trợ tài chính là hoạt động tài trợ chiếm tỉ trọng lớn trong tài trợ thương mại nói chung và tài trợ thương mại quốc tế nói riêng. Tài trợ bằng tiền, người tài trợ dùng nguồn tiền huy động của mình để tài trợ cho khách hàng trong thời hạn thoả thuận và khi hết thời hạn, người nhận tài trợ có trách nhiệm phải hoàn trả vốn và đền bù bằng tiền lãi cho người tài trợ. Đặc trưng của loại hình tài trợ này là đối tượng cung cấp vốn là ngân hàng thương mại, nơi mà luôn phải đối mặt với rủi ro tín dụng như nợ xấu, lãi suất biến động, tiền tệ mất giá, con nợ phá sản, khủng hoảng,…Bên cạnh đó, quyền lợi và nghĩa vụ của người tài trợ và người nhận tài trợ, điều kiện cung ứng và sử dụng tài trợ đều được quy định rõ ràng trong hợp đồng tài trợ. Các hình thức tài trợ tài chính bao gồm: tín dụng xuất nhập khẩu, ứng trước tiền, chiết khấu chứng từ, thế chấp, cho vay cầm cố, bao tín dụng tương đối và tuyệt đối. Mỗi loại tài trợ này mang những đặc điểm riêng biệt, do vậy được từng nhóm đối tượng khác nhau tại từng thời điểm khác nhau tìm kiếm và sử dụng.
Tài trợ hàng hóa và dịch vụ
Tài trợ bằng hàng hoá hoặc dịch vụ là hình thức tài trợ thương mại quốc tế phát triển lâu đời nhất trong lịch sử kinh tế thế giới. Chủ thể cung ứng tài trợ loại này chính là các nhà sản xuất, kinh doanh thương mại dịch vụ hoạt động trong thương mại quốc tế. Các hình thức tiêu biểu bao gồm bán chịu trả chậm bằng hối phiếu kỳ hạn, cho thuê tài chính, hàng đổi hàng, thương mại bù trừ… Các loại hình tài trợ này ngày càng phổ biến khi các doanh nghiệp đối tác tài trợ cho nhau, và thường có một bên thứ ba đứng ra xác nhận, bảo lãnh hoặc nếu đủ tin tưởng có thể không có. Tài trợ hàng hoá và dịch vụ thường là các gói tài trợ ngắn hạn vì mục đích bán được hàng hoặc hỗ trợ việc kinh doanh của đối tác.
Tài trợ “chữ tín”
Đặc trưng của loại hình tài trợ này là người tài trợ mang toàn bộ địa vị, danh tiếng, uy tín và thương hiệu của mình ra để cam kết sẽ thanh toán, bồ thường cho người thụ hưởng nếu người nhận tài trợ không hoàn thành nghĩa vụ quy định trong thư tín dụng, thư bảo lãnh. Loại hình này rất phổ biến ở các nước có nền sản xuất phát triển. Người tài trợ chủ yếu trong loại hình này là các tổ chức trung gian tài chính và các tổ chức chính phủ, trong đó chủ yếu vẫn là các tổ chức tín dụng. Các loại hình tài trợ bằng “chữ tín” gồm có bảo lãnh, chấp nhận thanh toán hối phiếu, tín dụng dự phòng, tín dụng chứng từ, thư uỷ thác mua,… mà phổ biến nhất là tín dụng chứng từ và bảo lãnh ngân hàng.

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.