Luận văn Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Chuyên mục chia sẻ các đề tài luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam cho các bạn học viên đang làm luận văn tham khảo. Với những học viên chuẩn bị làm bài luận văn thạc sĩ với sự chia sẻ của chuyên mục chia sẻ luận văn với đề tài: Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

1.1. Lý do chọn đề tài

Ngành ngân hàng ở Việt Nam đã có sự chuyển biến mạnh mẽ thời gian gần đây, theo xu hướng phát triển của thế giới, hoạt động ngân hàng tại nước ta đã từng bước tiến sâu hơn vào quá trình hội nhập quốc tế và đồng thời mở ra những cơ hội cũng như thử thách mới. Theo danh sách công bố của Ngân hàng Nhà nước đến ngày 30/06/2022, hệ thống ngân hàng thương mại Việt Nam bao gồm: 7 ngân hàng thương mại do Nhà nước nằm giữ trên 50% vốn điều lệ (bao gồm Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam, Ngân hàng TMCP Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam, Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí toàn cầu, Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương và Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng); 28 ngân hàng thương mại cổ phần; 9 ngân hàng 100% vốn nước ngoài và 2 ngân hàng liên doanh. Với sự xuất hiện và nổi lên của các ngân hàng ngước ngoài (NHNNg) mang đến hiệu ứng ứng lan tỏa về công nghệ, vốn và quản lý, tuy nhiên đồng thời cũng làm tăng sự cạnh tranh trong hoạt động ngân hàng tại Việt Nam.

Nhằm đảm bảo thị phần của mình, trong nỗ lực cạnh tranh, các NHTM Việt Nam phải giảm lãi suất cho vay và tiêu chuẩn xét duyệt tín dụng dẫn đến gia tăng nợ xấu trong hệ thống ngân hàng vào giai đoạn này. Bối cảnh hoạt động cho vay tiềm ẩn nhiều rủi ro càng thúc đẩy các NHTM cần phải tăng cường đa dạng hóa thu nhập

– đặc biệt là thu nhập phi tín dụng với mục tiêu gia tăng khả năng sinh lời, nâng cao năng lực cạnh tranh. Tại các quốc gia có nền kinh tế cũng như hệ thống ngân hàng phát triển, đa dạng hóa thu nhập được xem là biện pháp an toàn và hữu hiệu nhằm gia tăng hiệu quả hoạt động của ngân hàng. Tuy nhiên hiện nay tồn tại nhiều ý kiến trái chiều về tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng trên thế giới cũng như tại Việt Nam.

Xu hướng dịch chuyển từ hoạt động ngân hàng truyền thống sang các hoạt động ngân hàng phi truyền thống nhằm giảm rủi ro và gia tăng khả năng sinh lời là xu hướng tất yếu của các NHTM. Đa dạng hóa thu nhập sẽ làm giảm các biến động mang tính chu kỳ của lợi nhuận trong điều kiện các nguồn thu nhập của ngân hàng là không tương quan hoàn hảo. Như vậy, đa dạng hóa thu nhập là yếu tố quan trọng giúp các ngân hàng gia tăng khả năng sinh lời.

Giai đoạn gần đây, Chính phủ đã phê duyệt các Quyết định số 254/QĐ-TTg về đề án tái cơ cấu hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011 – 2015 “Từng bước chuyển dịch mô hình kinh doanh của các NHTM theo hướng giảm bớt sự phụ thuộc vào hoạt động tín dụng và tăng thu nhập từ hoạt động dịch vụ phi tín dụng”, Quyết định số 1058/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 – 2020” trong đó có nội dung chuyển đổi mô hình kinh doanh của tổ chức tín dụng từ lệ thuộc hoạt động tín dụng sang mô hình kinh doanh đa dịch vụ, Quyết định 689/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 – 2025” có nội dung phấn đấu tăng tỷ trọng thu nhập từ hoạt động dịch vụ phi tín dụng tại các NHTM lên khoảng 16 – 17% vào cuối năm 2025. Điều này cho thấy cơ quan quản lý ngân hàng đã bắt đầu quan tâm và đặt ra các chiến lược phát triển các nguồn thu nhập ngoài lãi của NHTM.

Tại các quốc gia có nền tài chính phát triển trên thế giới, tỷ trọng thu nhập ngoài lãi trong tổng thu nhập (Noninterest income to total income) của các ngân hàng thậm chí lên tới trên 40% (theo World Bank – Global Financial Development Database đến cuối năm 2017). Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo tài chính của các ngân hàng đã niêm yết hoặc đăng ký giao dịch trên thị trường chứng khoán, tỷ trọng thu nhập ngoài lãi thuần trong tổng thu nhập thuần từ hoạt động kinh doanh của các ngân hàng tăng từ 23,7% (năm 2017) lên 25,2% (năm 2020). Trong đó, tỷ trọng thu nhập thuần từ hoạt động dịch vụ tăng từ 8,6% (năm 2017) lên 10,4% (năm 2020). Mặc dù tỷ trọng thu nhập thuần từ hoạt động dịch vụ trong tổng thu nhập có xu hướng tăng nhưng tốc độ tăng chậm và chưa đạt được mục tiêu đã đề ra trong Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (mới chỉ đạt mức 10,4%, trong khi mức mục tiêu là 12 – 13% đến cuối năm 2020). Cho nên tỷ lệ thu nhập ngoài lãi của các NHTM Việt Nam vẫn còn thấp. Các NHTM Việt Nam cần phải đa dạng hóa thu nhập, giảm rủi ro tín dụng, từ đó nâng cao khả năng sinh lời, đảm bảo hoạt động của tổ chức tín dụng được vận hành lành mạnh và an toàn.

Việc tìm hiểu mối quan hệ giữa đa dạng hóa thu nhập và khả năng sinh lời của ngân hàng rất là quan trọng đối với những nhà điều hành ngân hàng, người làm chính sách, những nhà đầu tư. Vì vậy việc hiểu rằng liệu đa dạng hóa thu nhập có tạo thêm giá trị cho ngân hàng hay không rất quan trọng cho những người đưa ra quyết định kể trên.

Qua các nghiên cứu về đa dạng hóa thu nhập tại các NHTM được tìm thấy, có thể thấy rằng ở Việt Nam có khá nhiều nghiên cứu về tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của NHTM. Hơn nữa, kết quả nghiên cứu về tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời điều chỉnh rủi ro tại NHTM Việt Nam có sự trái ngược nhau nên chưa có kết luận về lợi ích của đa dạng hóa thu nhập đối với ngân hàng. Mặt khác, qua số liệu trên báo cáo tài chính, các ngân hàng có mức độ đa dạng thu nhập khác nhau. Nguyên nhân khác nhau về mức độ đa dạng hóa ngân hàng là gì? Việc tìm hiểu các yếu tố tác động lên đa dạng hóa thu nhập sẽ giúp ngân hàng có chiến lược và kế hoạch kinh doanh, điều chỉnh các yếu tố nhằm thực hiện đa dạng hóa thu nhập, đem lại khả năng sinh lời cao hơn cho ngân hàng. Theo hiểu biết của tác giả, chưa có quá nhiều công trình nghiên cứu đầy đủ các tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của NHTM Việt Nam và các yếu tố cấu thành nên đa dạng hóa thu nhập tại NHTM Việt Nam, để từ đó ngân hàng có sự đánh giá đầy đủ về lợi ích của đa dạng hóa thu nhập và các yếu tố cấu thành nên đa dạng hóa thu nhập để mang lại khả năng sinh lời cao nhất cho ngân hàng.

Luận văn này từ đó được thực hiện nhằm tìm hiểu “Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam” với tầm nhìn cung cấp thêm cơ sở thực nghiệm khoa học, tiếp tục đi sâu nghiên cứu chủ đề này.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá tác động của việc đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất kiến nghị, góp ý chính sách nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM tại Việt Nam.

Đề tài có hai mục tiêu nghiên cứu như sau:

i. Đánh giá tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời tại các NHTM Việt Nam.

ii. Đề xuất một số kiến nghị nhằm nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam.

1.3. Câu hỏi nghiên cứu

Từ những mục tiêu trên, nghiên cứu cần trả lời được các câu hỏi như sau:

i. Đa dạng hóa thu nhập tác động theo chiều hướng như thế nào đến khả năng sinh lời tại các NHTM Việt Nam?

ii. Các giải pháp nào giúp nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam?

1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là sự tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các NHTM tại Việt Nam.

Phạm vi nghiên cứu:

Về thời gian: Luận văn sử dụng dữ liệu được khai thác trong giai đoạn từ 2010 – 2021.

Về không gian: Luận văn sử dụng mẫu là 32 NHTM theo danh sách công bố của Ngân hàng Nhà nước đến ngày 30/12/2021.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện mục tiêu nghiên cứu, luận văn đã xây dựng mô hình nghiên cứu lý thuyết về tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời tại NHTM Việt Nam dựa trên nghiên cứu của Lee và cộng sự (2014) và một số nghiên cứu liên quan. Mô hình nghiên cứu này áp dụng đối với cả hai cách đo lường đa dạng hóa thu nhập là đo lường thông qua chỉ số Herfindahl – Hirshman và tỷ lệ thu nhập ngoài lãi.
Đối với mô hình nghiên cứu trên thì luận văn sử dụng ước lượng SGMM (SystemGMM) hai bước của Arellano và Bover (1995) và Blundell và Bond (1998), một phương pháp nghiên cứu hiệu quả trong các nghiên cứu trước để khắc phục các thiếu sót của mô hình.

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp là các báo cáo tài chính đã được kiểm toán của 32 NHTM Việt Nam trong 11 năm từ 2010 đến 2021. Các NHTM Việt Nam trong mẫu nghiên cứu gồm: ABB, ACB, Agribank, BAB, BaoVietBank, BID, BVB, CTG, DongABank, EIB, HDB, KLB, LPB, MBB, MSB, NAB, NVB, OCB, PGB, PvcomBank, SCB, SGB, SHB, SSB, STB, TCB, TPB, VAB, VBB, VCB, VIB và VPB (Phụ lục 1). Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tính đến 30/06/2022 thì các NHTM Việt Nam bao gồm 7 ngân hàng thương mại do Nhà nước nằm giữ trên 50% vốn điều lệ; 28 ngân hàng thương mại cổ phần. Trong các NHTM Nhà nước thì dữ liệu nghiên cứu không bao gồm 3 ngân hàng bị mua lại 0 đồng (Ngân hàng TNHH MTV Dầu khí toàn cầu, Ngân hàng TNHH MTV Đại Dương và Ngân hàng TNHH MTV Xây dựng). Dữ liệu nghiên cứu gồm 400 quan sát và có cấu trúc bảng không cân bằng.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại thời điểm 31/12/2021, tổng tài sản của các NHTM Việt Nam là 13.603.792 tỷ đồng. Tổng tài sản của 32 NHTM trong mẫu nghiên cứu là 13.572.615 tỷ đồng, chiếm 99,77% tổng tài sản các NHTM Việt Nam. Như vậy các NHTM trong mẫu nghiên cứu đảm bảo đại diện cho các NHTM Việt Nam.

1.6. Đóng góp của nghiên cứu

Đề tài mang lại hai đóng góp về mặt khoa học và về mặt thực tiễn.

Đối với đóng góp về mặt khoa học, luận văn có một số đóng góp mới sau:

 Luận văn vừa nghiên cứu về lợi ích của đa dạng hóa thu nhập làm tăng khả năng sinh lời tại các NHTM Việt Nam vừa nghiên cứu về các yếu tố cấu thành nên đa dạng hóa thu nhập, trong khi các nghiên cứu khác ở Việt Nam thường chỉ xem xét tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam.

 Luận văn thực hiện kiểm tra tác động của đa dạng hóa thu nhập tới khả năng sinh lời, tác động của đa dạng hóa thu nhập tới khả năng sinh lời có xét đến yếu tố rủi ro của các NHTM Việt Nam. Ngoài ra, luận văn cũng xem xét mô hình trong bối cảnh kinh tế và độ mở tài chính Việt Nam.

Đối với đóng góp về thực tiễn, đề tài mang lại cơ sở thực tiễn để có thể đưa ra các khuyến nghị, góp ý trực tiếp đến hệ thống các NHTM tại Việt Nam nhằm tối đa hóa lợi nhuận đạt được, nâng cao khả năng sinh lời của các NHTM tại Việt Nam giữa bối cảnh hoạt động tài chính – tín dụng ngày càng có nhiều sự cạnh tranh quyết liệt trong ngành giữa các NHTM trong nước và các NHNNg. Đề tài kỳ vọng có thể trở thành cơ sở tham khảo của các nhà lãnh đạo NHTM để góp phần củng cố và mở rộng giá trị thương mại cũng như thị phần trong tương lai.

1.7. Kết cấu của nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu gồm 5 chương:

Chương 1. Giới thiệu đề tài

Chương 1 giới thiệu về lý do nghiên cứu, phạm vi, đối tượng nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu cũng như phương pháo nghiên cứu và đóng góp của nghiên cứu. Thông qua chương này, người đọc sẽ hình dung tổng quát về đề tài nghiên cứu.

Chương 2. Cơ sở lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm

Chương 2 giải thích khái niệm, cách đo lường khả năng sinh lời, đo lường đa dạng hóa thu nhập và giới thiệu một số lý thuyết liên quan đa dạng hóa thu nhập và khả năng sinh lời của ngân hàng. Chương này cũng khảo lược các nghiên cứu trước liên quan đến đề tài gồm các nghiên cứu về tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời và các nghiên cứu về yếu tố tác động đến đa dạng hóa thu nhập.

Chương 3. Phương pháp nghiên cứu

Chương 3 trình bày mô hình nghiên cứu, giải thích cách đo lường các biến và đưa ra các giả thuyết nghiên cứu. Ngoài ra chương này cũng trình bày nguồn dữ liệu và phương pháp ước lượng mô hình nghiên cứu.

Chương 4. Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Chương 4 trình bày kết quả nghiên cứu và thảo luận kết quả nghiên cứu của 2 mô hình là tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của NHTM Việt Nam và các yếu tố tác động đến đa dạng hóa thu nhập tại các NHTM Việt Nam.

Chương 5. Kết luận và khuyến nghị
Chương 5 trình bày kết luận rút ra từ nghiên cứu và gợi ý một số giải pháp, chính sách để các NHTM Việt Nam thực hiện tăng đa dạng hóa thu nhập và tăng khả năng sinh lời. Ngoài ra, chương 5 cũng trình bày hạn chế của nghiên cứu này và hướng nghiên cứu tiếp theo liên quan đến chủ đề này

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.