Luận văn Kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

Chuyên mục chia sẻ các đề tài luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng Kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á cho các bạn học viên đang làm luận văn tham khảo. Với những học viên chuẩn bị làm bài luận văn thạc sĩ với sự chia sẻ của chuyên mục chia sẻ luận văn với đề tài: : Kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

1. Tính cấp thiết của đề tài

Trên thế giới, đặc biệt là các nước phát triển, KTNB đóng một vai trò không thể thiếu trong hầu hết các tổ chức thuộc mọi lĩnh vực của nền kinh tế. Đối với các doanh nghiệp nói chung, KTNB là một công cụ quan trọng và hữu hiệu trong việc kiểm soát và quản lý hoạt động của doanh nghiệp. Đối với hệ thống NHTM, KTNB chính là tuyến phòng thủ thứ ba trong mô hình quản trị rủi ro ba tuyến phòng thủ. Vì thế sự ra đời và phát triển của KTNB là một yếu tố tất yếu khách quan gắn liền với sự phát triển của doanh nghiệp cũng như nền kinh tế.

Đối với ngân hàng thương mại (NHTM) Việt Nam, hoạt động tín dụng có vai trò vô cùng quan trọng chiếm đến hơn 70% tỷ lệ đóng góp tổng thu nhập của ngân hàng (Kim Tiền, 2017). Nhưng từ lâu, tín dụng thì luôn gắn với rủi ro, cho vay luôn đối mặt với nợ xấu cho nên các NHTM luôn phải xây dựng một hệ thống kiểm soát nội bộ hoạt động hiệu quả, không để nợ xấu ăn mòn lợi nhuận hay làm âm vốn chủ sở hữu cũng như duy trì rủi ro trong mức chấp nhận. Nhưng muốn đánh giá, kiểm tra hoạt động của hệ thống kiểm soát nội bộ thì vai trò chính là từ đội ngũ kiểm toán nội bộ của các NHTM.

Trong khủng hoảng kinh tế những yếu kém từ hoạt động tín dụng tại ngân hàng đã được bộc lộ rõ như nợ xấu tăng đột biến, các đại án kinh tế về cho vay sai quy định gây thất thoát vốn của ngân hàng hàng nghìn tỷ đồng… Và một nguyên nhân không nhỏ chính là sự kém hiệu quả của công tác kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại các NHTM.

Mặc dù chỉ là một ngân hàng nhỏ, nhưng Bắc Á đã đặt ra mục tiêu lớn cho phát triển tín dụng trong những năm tới thông qua việc cơ cấu lại các phòng ban, hoàn thiện các quy trình, chính sách và nhân sự trong năm 2017. Để phát triển một cách bền vững, giảm thiểu rủi ro từ hoạt động tín dụng thì hoàn thiện công tác kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng là nhiệm vụ không thể bỏ qua đối với Bắc Á trong thời gian tới. Muốn làm được điều đó thì mô hình tổ chức, đội ngũ nhân sự, phương pháp tiếp cận và quy trình kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Bắc Á đều cần được hoàn thiện.

Với những lý do trên đây, việc nghiên cứu đề tài:”Kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á” là việc làm cần thiết.

2. Tình hình nghiên cứu

Trên thế giới đã có khá nhiều công trình nghiên cứu về kiểm toán nội bộ được thực hiện bởi Viện kiểm toán nội bộ (IIA) cũng như nhiều tổ chức, cá nhân khác. Trong đó có thể kể đến tài liệu: “Nghiên cứu về những cơ hội của kiểm toán nội bộ” (Research Opportunities in Internal Auditing) của Viện kiểm toán nội bộ thực hiện vào năm 2013. Cuộc nghiên cứu đã tập trung làm rõ bản chất, quy trình, phương pháp, công nghệ thông tin hỗ trợ KTNB và mối quan hệ giữa kiểm toán nội bộ với các bộ phận kiểm tra, kiểm soát trong doanh nghiệp; đồng thời chỉ ra triển vọng phát triển của KTNB trong tương lai. Bên cạnh đó tác phẩm “Kiểm toán nội bộ dựa vào rủi ro” (Risk Based Internal Auditing –An introduction) của tác giả David Griffiths đã cho thấy vai trò của KTNB trong quản lý rủi ro cũng như mô tả quy trình vận dụng KTNB dựa vào rủi ro. Ngoài ra còn có nhiều nghiên cứu về KTNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại nhưng chưa phù hợp để áp dụng đối với hệ thống KTNB trong ngân hàng thương mại tại Việt Nam vì khác biệt về cơ sở pháp lý, nền tảng công nghệ hay tính minh bạch của thông tin.

Trong nước, thời gian gần đây có thể kể đến luận án tiến sỹ “Hoàn thiện quá trình và tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ trong các NHTM nhà nước Việt Nam” của tác giả Vũ Thùy Linh năm 2014 thông qua việc nghiên cứu quá trình và tổ chức bộ máy KTNB tại NHTM từ đó đề xuất các giải pháp để hoàn thiện quá trình kiểm toán nội bộ cũng như tổ chức bộ máy kiểm toán nội bộ tại các NHTM nhà nước. Như vậy, phạm vi nghiên cứu của luận án mới chỉ dừng lại ở các NHTM nhà nước.

Thứ hai, có thể kể đến, luận án tiến sỹ “Hoàn thiện kiểm toán nội bộ tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam” của tác giả Nguyễn Minh Phương năm 2016 đã làm rõ được cơ cấu tổ chức, nội dung, quy trình KTNB tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn (Agribank) và đặc biệt là chỉ ra các nhân tố ảnh hưởng đến kiểm toán nội bộ thông qua chạy mô hình kinh tế lượng. Tuy nhiên, luận án chưa nghiên cứu chuyên sâu về KTNB hoạt động tín dụng, phần hành chiếm nhiều thời gian nhất của một cuộc KTNB.

Ngoài ra có thể kể đến luận văn thạc sĩ “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả KTNB hoạt động tín dụng tại Ngân hàng Việt Nam thịnh vượng” của tác giả Ứng Duy Đông năm 2014, nghiên cứu dựa trên mô tả một quy trình KTNB hoạt động tín dụng tại chi nhánh VPBank từ đó đưa ra các giải phát để nâng cao hiệu quả KTNB hoạt động tín dụng tại VPBank. Nhưng, luận văn vẫn chưa phân tích được nhiều yếu tố tác động đến hiệu quả KTNB hoạt động tín dụng và mới chỉ dừng lại ở việc phân tích về quy trình KTNB hoạt động tín dụng.

Hầu hết các nghiên cứu vẫn chưa đi sâu vào nghiên cứu KTNB hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại. Vì thế, để khái quát về công tác kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng và thực tiễn áp dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á, học viên tập trung nghiên cứu về quy trình kết hợp với cơ cấu tổ chức và phương pháp tiếp cận của kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng.

3. Mục đích nghiên cứu của luận văn

Mục đích nghiên cứu của luận văn nhằm hệ thống lại cơ sở lý luận về kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại áp dụng theo các chuẩn mực, thông lệ quốc tế về kiểm toán nội bộ tại ngân hàng thương mại nói chung và kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng nói riêng. Kết hợp với việc làm rõ thực trạng kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng Bắc Á để đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng Bắc Á.

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

– Đối tượng nghiên cứu của luận văn là kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á.

– Nội dung nghiên cứu là cơ sở pháp lý, mô hình tổ chức, phương pháp tiếp cận và quy trình KTNB hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á.

– Thời gian nghiên cứu là KTNB hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á trong vòng 5 năm từ năm 2012 đến năm 2016.

– Không gian nghiên cứu là trong hệ thống ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á.

5. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn chủ yếu sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

– Phương pháp nghiên cứu tài liệu bao gồm các giai đoạn như tổng hợp, phân tích, khái quát và hệ thống hóa những lý thuyết từ các sách, báo chí trong nước và nước ngoài về kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại các ngân hàng thương mại.

– Phương pháp so sánh để đưa ra sự khác biệt của cơ cấu tổ chức kiểm toán nội bộ của ngân hàng Bắc Á so với một số ngân hàng trong hệ thống.

– Phương pháp thống kê từ các số liệu từ hoạt động kinh doanh cũng như hoạt động kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại ngân hàng Bắc Á.

– Phương pháp điều tra khảo sát, phỏng vấn và quan sát thực tế: học viên tiến hành khảo sát qua bảng câu hỏi kết hợp với phỏng vấn các kiểm toán viên nội bộ, Trưởng Ban kiểm toán nội bộ và quan sát thực tế để nghiên cứu thực trạng kiểm toán nội bộ tại ngân hàng Bắc Á. Thông qua bảng câu hỏi trên Google Drive với 18 người được hỏi thu về 18 kết quả trả lời hợp lệ tại đường link: https://goo.gl/forms/5FqPF9LSwh39SkwX2 Phiếu khảo sát gồm 12 câu hỏi (không tín câu hỏi thông tin người tham gia khảo sát) chia làm 4 phần: mô hình tổ chức kiểm toán nội bộ, tầm quan trọng của kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng, phương pháp tiếp cận của KTNB hoạt động tín dụng và quy trình KTNB hoạt động tín dụng.

6. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, danh mục sơ đồ, bảng biểu, Luận văn bao gồm 3 chương như sau:

– Chương 1: Cơ sở lý luận về kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại

– Chương 2: Thực trạng kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

– Chương 3: Giải pháp hoàn thiện kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KIỂM TOÁN NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KIỂM TOÁN NỘI BỘ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

1.1.1.    Khái niệm kiểm toán nội bộ

Kiểm toán nội bộ (KTNB) trên thế giới ra đời khá sớm và ngày càng phát triển gắn liền với sự phát triển của nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, phải đến năm 1941 khi một nhóm các nhà kiểm toán nội bộ đứng ra thành lập IIA (The Institute of Internal Auditors), Viện kiểm toán nội bộ, thì KTNB mới được công nhận như là một nghề nghiệp chính thức.

Năm 1944, IIA định nghĩa KTNB là “hoạt động đánh giá độc lập trong trong một tổ chức về công tác kế toán, tài chính và các công tác khác của tổ chức đó. Hoạt động KTNB được xem như là các dịch vụ mang tính bảo vệ và xây dựng hỗ trợ cho ban giám đốc”. Như vậy, lúc mới ra đời, công việc của KTNB chủ yếu để hỗ trợ Ban giám đốc trong việc nhận xét về tính trung thực hợp lý của các thông tin kế toán và một số thông tin khác. Thực tế, công việc của KTNB lúc này không khác nhiều so với kiểm toán độc lập mà chủ yếu nó là một bộ phận trực thuộc đơn vị.

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẮC Á

2.1. KHÁI QUÁT VỀ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẮC Á

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển của ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

Ngân hàng TMCP Bắc Á được chính thức thành lập vào ngày 17/04/1994 tại Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, với số vốn ban đầu chỉ có 20 tỷ đồng với 1 điểm giao dịch duy nhất đồng thời là trụ sở chính với 8 thành viên đầu tiên; trải qua hơn 20 năm Ngân hàng đã từng bước chuyển mình mạnh mẽ với nhiều thành tựu và những dấu son đáng nhớ.

Năm 1995 đánh dấu mốc khởi đầu cho sự mở rộng về mạng lưới hoạt động của BAC A BANK với chi nhánh đầu tiên được khai trương là Chi nhánh Hà Nội.

Năm 2008, Ngân hàng thực hiện chuyển đổi mô hình từ phi tập trung, phân tán sang mô hình tập trung; đồng thời phân tách công việc, nhiệm vụ theo từng khối/phòng/ban chức năng chuyên trách nhằm chuyên môn hóa nghiệp vụ để hướng tới mô hình tổ chức của một ngân hàng hiện đại.

Năm 2009 – 2010, Ngân hàng trang bị hệ thống giải pháp ngân hàng lõi (Core Banking), thiết lập nền tảng công nghệ mạnh mẽ để Bacabank tạo ra các sản phẩm dịch vụ ngân hàng hiện đại tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường tài chính tiền tệ trong nước.

Ngày 21/12/2011 ghi dấu ấn quan trọng khi chính thức công bố sự kiện ra mắt hệ thống nhận diện thương hiện mới: Biểu tượng mang hình ảnh hoa sen cách điệu, tượng trưng cho tâm sáng, cho trí tuệ, cho triết lý nhân sinh, sự tận tụy, khát khao vươn lên và lạc quan về tương lai tươi sáng.

Năm 2014, nhân lễ kỷ niệm 20 năm thành lập, Bacabank vinh dự được nhận cờ thi đua của Chính phủ trao tặng.

Đến cuối năm 2016, sau 22 năm đi vào hoạt động Bacabank đã vững vàng phát triển với 103 điểm giao dịch đang hoạt động trên toàn quốc, vốn điều lệ 5.000 tỷ đồng, với 1.502 nhân viên, tổng tài sản đạt 75.938 tỷ đồng trong đó dư nợ cho vay đạt 48.102 tỷ đồng chiếm 63,34%, lợi nhuận sau thế năm 2016 đạt 501 tỷ đồng

2.1.2. Mô hình tổ chức và mạng lưới hoạt động của Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á

Sơ đồ 2.1. Cơ cấu tổ chức Ngân hàng TMCP Bắc Á

Nguồn: Quyết định số 109/2016/QĐ-HĐQT-Bacabank, ngày 25/10/2016

Mô hình trên thể hiện cơ cấu tổ chức hiện tại của Bacabank mới được cơ cấu lại các phòng ban hội sở và các ủy ban giúp việc cho Hội đồng quản trị và Ban điều hành vào tháng 01 năm 2017. Các phòng ban nghiệp vụ tại chi nhánh cũng đang được điều chỉnh cơ cấu lại theo mô hình mới để tăng cường công tác quản lý rủi ro cũng như đẩy mạnh hoạt động kinh doanh phù hợp với định hướng phát triển mới của ngân hàng

CHƯƠNG 3. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẮC Á

3.1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẮC Á TRONG THỜI GIAN TỚI

3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN NỘI BỘ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN BẮC Á

Với những tham vọng lớn mà ban lãnh đạo ngân hàng đặt ra nhất là đối với hoạt động tín dụng thì ngoài việc bổ sung nhân sự, thay đổi chính sách cho hoạt động tín dụng thì một công tác không thể thiếu là hoàn thiện kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng với những giải pháp mang tính đồng bộ và quyết liệt sau:

3.2.1. Hoàn thiện mô hình tổ chức, đội ngũ nhân sự kiểm toán nội bộ

• Phân tách phòng ban chuyên môn: Cơ cấu tổ chức hiện tại của kiểm toán nội bộ đã đáp ứng đủ yêu cầu đối với kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng, tuy nhiên trong tương lai gắn với sự phát triển của hoạt động tín dụng tại các đơn vị kinh doanh, các sản phẩm cho vay sẽ đa dạng hơn, ngoài hoạt động cho vay và bảo lãnh các đơn vị có thể phát triển thêm phát hành thư tín dụng L/C, bao thanh toán hay phát hành thẻ tín dụng, vì vậy Ban kiểm toán nội bộ nên chia ra các phòng ban chuyên trách về nghiệp vụ mà cụ thể là phòng kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng và phòng kiểm toán hoạt động còn lại.

3.2.2. Hoàn thiện phương pháp tiếp cận của kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng

Hiện tại, Ban KTNB Bắc Á đã chú trọng đến phương pháp định hướng rủi ro, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thực hiện một cách bài bản cho nên cần phải sớm xây dựng, đưa vào áp dụng thang chấm điểm rủi ro cho HĐTD tại các đơn vị kinh doanh để xây dựng kế hoạch kiểm toán năm cũng như kế hoạch chi tiết cho từng đợt kiểm toán.

3.2.3. Hoàn thiện quy trình kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng

a) Ban hành sổ tay kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng

Việc cấp thiết mà Ban KTNB ngân hàng Bắc Á cần thực hiện để hoàn thiện quy trình kiểm toán nội bộ là xây dựng sổ tay kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng. Đây cũng là một điểm mà NHNN đã nhắc nhở các ngân hàng cần phải thực hiện theo công văn số 1270/TTGSNH4 khuyến nghị về KSNB và KTNB ngày 28/04/2016 gửi các ngân hàng thương mại. Sổ tay kiểm toán nội bộ sẽ làm cơ sở rõ ràng nhất để kiểm toán viên nội bộ thực hiện KTNB hoạt động tín dụng, vì vậy sổ tay kiểm toán nội bộ cần có các nội dung sau:

3.2.4. Nâng cao trách nhiệm, sự ủng hộ của Hội trong việc thiết lập và vận hành hệ thống động tín dụng một cách hiệu quả

đồng quản trị, Ban điều hành kiểm soát nội bộ đối với hoạt

Theo thông lệ quốc tế về quản trị rủi ro, hệ thống KSNB bao gồm ba tuyến phòng thủ mà kiểm toán nội bộ đóng vai trò là tuyến phòng thủ thứ ba. Do vậy, để hoàn thiện kiểm tóa nội bộ thì không chỉ chú trọng đến mỗi lớp thứ ba mà còn phải cần tăng cường sức mạnh của các tuyến phòng thủ trước đó, mà làm được điều này cần có trách nhiệm rất lớn của các lãnh đạo cấp cao ngân hàng Bắc Á. Trong luận án tiến sĩ của TS. Nguyễn Minh Phương đã tiến hành chạy mô hình định lượng và rút ra rằng đây là nhân tố ảnh hướng mạnh mẽ nhất đến kiểm toán nội bộ.

Một khi ngân hàng có được nền tảng hệ thống KSNB đối với hoạt động tín dụng vững chắc thì công việc của kiểm toán nội bộ sẽ đơn giản hơn rất nhiều. Và điều kiện cực kỳ quan trọng để đảm bảo sự thành công trong vận hành hệ thống kiểm soát nói chung và kiểm toán nội bộ nói riêng chính là quan tâm, đồng tình ủng hộ cũng như việc đẩy mạnh văn hóa kiểm soát, tính liêm chính, tính chính trực của các lãnh đạo cấp trong trong ngân hàng Bắc Á. Muốn thế thì ban lãnh đạo ngân hàng cần thực hiện các biện pháp sau:

3.2.5. Tăng cường sự phối hợp của các đơn vị được kiểm toán

Các đơn vị được kiểm toán cần nhận thức được tầm quan trọng của kiểm toán nội bộ để không che dấu các sai phạm cũng như ý thức việc thực hiện các khuyến nghị của kiểm toán nội bộ.

– Tạo mọi điều kiện để KTVNB có thể tiếp cận được với các dữ liệu, thông tin phục vụ cho công tác kiểm toán nội bộ hoạt động tín dụng.

– Trao đổi thẳng thắn, nghiêm túc và không né tránh với KTV trước các vấn đề cần khắc phục để tìm ra biện pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ để đơn vị hoạt động được tốt hơn.

– Có thái độ tích cực với các phát hiện của KTNB và luôn cầu thị, mong muốn sửa chữa các khuyết điểm của đơn vị.

– Có ý thức thực hiện các khuyến nghị của kiểm toán nội bộ.

Ngược lại, về phía bộ phận kiểm toán nội bộ cũng cần phải thay đổi định hướng hoạt động của mình, thiên về tư vấn cho các đơn vị, tránh sa đà vào việc chỉ tìm kiếm các lỗi sai của đơn vị, từ đó dần dần cải thiện nhận thức của đơn vị về hoạt động kiểm toán nội bộ. Tránh công tác kiểm toán nội bộ làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của chi nhánh, đơn vị kinh doanh.

XEM BẢN ĐỦ TẠI ĐÂY

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.