Luận văn Hoàn thiện công tác Phân tích Báo cáo tài chính tại ngân hàng Thương mại cổ phần Bắc Á

Chuyên mục chia sẻ các đề tài luận văn thạc sĩ tài chính ngân hàng Hoàn thiện công tác Phân tích Báo cáo tài chính tại ngân hàng Thương mại cổ phần Bắc Á cho các bạn học viên đang làm luận văn tham khảo. Với những học viên chuẩn bị làm bài luận văn thạc sĩ với sự chia sẻ của chuyên mục chia sẻ luận văn với đề tài: : Hoàn thiện công tác Phân tích Báo cáo tài chính tại ngân hàng Thương mại cổ phần Bắc Á dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

1. Tính cấp thiết của đề tài

Cùng với sự phát triển và hội nhập quốc tế của nền kinh tế Việt Nam, trong thời gian qua hoạt động tài chính tiền tệ nói chung và lĩnh vực ngân hàng nói riêng đã có những thay đổi đáng kể. Sự xuất hiện của một loạt ngân hàng thương mại cổ phần (NH TMCP) trong và ngoài nước đã tạo ra tính cạnh tranh ngày càng gay gắt cho thị trường ngân hàng Việt Nam. Đối mặt với những khó khăn đó, buộc các NH TMCP phải chủ động phân tích các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức để theo kịp với sự thay đổi của môi trường. Trong điều kiện đó, BCTC với các thông tin tài chính tổng hợp nhất là phương tiện cung cấp những thông tin hữu ích cho mọi đối tượng trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh và phát triển. Song BCTC là sản phẩm của kế toán, nó mang nhiều yếu tố kỹ thuật để có thể đọc và hiểu. Để các thông tin trên BCTC “biết nói” phải thông qua các phương pháp phân tích, các chuyên gia đánh giá. Vì vậy, phân tích BCTC là một trong các công cụ phổ biến nhất đang được sử dụng hiện nay để hỗ trợ cho nhà quản lý trong công tác quản trị.

Trong những năm qua, hệ thống NHTM Việt Nam đã quan tâm đến việc đánh giá, phân tích tài chính trong quá trình hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên việc đánh giá và phân tích của các NHTM còn yếu và thiếu thể hiện ở phương pháp phân tích chưa được toàn diện, chưa đầy đủ, cách thức xem xét và đánh giá, tiêu chuẩn đánh giá hiện trạng tài chính của các ngân hàng khác nhau lại có sự khác nhau. Điều này làm cho các nhà quản trị ngân hàng gặp rất nhiều khó khăn trong việc quản lý, đánh giá và đưa ra các quyết định quan trọng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của hệ thống ngân hàng trong tương lai.

Đối với Ngân hàng TMCP Bắc Á ( BacABank), sau hơn 20 năm ra đời và phát triển đã khẳng định được chỗ đứng trong hệ thống ngân hàng TMCP tại Việt Nam. Tuy nhiên cũng giống như các ngân hàng TMCP khác tại Việt Nam, BacABank cũng đang hoạt động trong thị trường tài chính tiền tệ năng động, ngày càng lớn mạnh và cạnh tranh gay gắt. Nhà quản trị Ngân hàng TMCP Bắc Á luôn mong muốn nắm được số liệu tài chính để từ đó có được bức tranh thực sự về sức khỏe của Ngân hàng cũng như dự báo được triển vọng phát triển của ngân hàng mình trong bối cảnh hiện tại của nền kinh tế Việt Nam. Bức tranh đó được phản ánh qua BCTC của Ngân hàng. Tuy nhiên, cùng với sự non trẻ trong tuổi đời của thị trường tài chính tiền tệ Việt Nam nói chung và của Ngân hàng Bắc Á nói riêng so với các nước phát triển trên thế giới thì công tác phân tích BCTC của BacABank cũng đang ở trong giai đoạn đầu của quá trình phát triển và còn nhiều hạn chế. Vì vậy mà công tác phân tích báo cáo tài chính đang được Ngân hàng Bắc Á chú trọng và đẩy mạnh để phục vụ chính xác kịp thời nhu cầu thông tin tài chính của nhà quản trị. Do nhận thức được tầm quan trọng đặc biệt của công tác phân tích BCTC trong điều kiện ngày nay, qua thực tế làm việc tại NH TMCP Bắc Á, cùng với những kiến thức thu nhận được từ nhà trường, tôi đã đi đến quyết định lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác Phân tích Báo cáo tài chính tại ngân hàng Thương mại cổ phần Bắc Á” cho luận văn thạc sỹ của mình.

2. Mục đích nghiên cứu

Đưa ra  các giải pháp hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bắc Á để báo cáo phân tích có thể hỗ trợ chính xác và kịp thời cho ban lãnh đạo trong quá trình nhìn nhận và giải quyết các vấn đề trong ngân hàng.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

– Đối tượng nghiên cứu: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Bắc Á .

– Phạm vi nghiên cứu:

+ Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu công tác phân tích báo cáo tài chính tại BacABank, cụ thể là các báo cáo phân tích BCTC của BacABank mà BacABank đã thực hiện cung cấp cho Ban lãnh đạo phục vụ công tác quản trị.

+ Về thời gian: Công tác phân tích báo cáo tài chính tại BacABank từ năm 2010-2016. Do tại thời điểm nghiên cứu, BacABank chưa ban hành báo cáo phân tích BCTC năm 2016 của mình nên luận văn chủ yếu khai thác các số liệu và báo cáo phân tích đến hết năm tài chính 2015

4. Phương pháp nghiên cứu

– Luận văn sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, phân tích và tổng hợp với hệ thống sơ đồ, bảng biểu để trình bày các nội dung lý luận và thực tiễn.

– Nguồn dữ liệu cần thu thập: chủ yếu là dữ liệu thứ cấp bao gồm

+ Dữ liệu nội bộ: Báo cáo tài chính hợp nhất đã kiểm toán của BacABank năm 2013-2015, Báo cáo của Hội đồng Quản trị về tình hình hoạt động kinh doanh năm 2013, năm 2014, năm 2015 và Kế hoạch hoạt động năm 2016, Báo cáo tổng kết hoạt động 5 năm 2011-2015, Báo cáo ALCO giai đoạn 2013-2015, Báo cáo của Ban Kiểm soát BacABank tại Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2015, Các văn bản của Khối Tài chính có liên quan đến công tác phân tích báo cáo tài chính, Các văn bản có liên quan khác thuộc các Phòng ban như Phòng Hành chính tổng hợp, Phòng Kế toán, Phòng Quản lý thông tin…

+ Dữ liệu bên ngoài: Một số văn bản có liên quan đến công tác phân tích BCTC, Các quy định về pháp luật liên quan đến báo cáo tài chính và công tác phân tích báo cáo tài chính, Các quy định của Ngân hàng nhà nước có liên quan, Các giáo trình về quản trị Ngân hàng thương mại, Giáo trình phân tích báo cáo tài chính…

  Luận văn tập trung vào công tác phân tích báo cáo tài chính của Ngân hàng TMCP Bắc Á dưới giác độ là các nhà quản trị ngân hàng, không đi sâu vào phân tích dưới giác độ là nhà đầu tư hoặc cơ quan quản lý nhà nước.

5. Kết cấu của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục bảng biểu, danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn được trình bày thành 3 chương:

Chương 1: Tổng quan về phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng thương mại.

Chương 2: Thực trạng công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng TMCP Bắc Á.

Chương 3: Giải pháp hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng TMCP Bắc Á.

3.2. Giải pháp hoàn thiện công tác phân tích báo cáo tài chính tại Ngân hàng TMCP Bắc Á
Dựa trên những hạn chế trong công tác phân tích BCTC tại BacABank và nguyên nhân gây ra tình trạng đó, kết hợp với định hướng kế hoạch tăng cường công tác phân tích BCTC của Khối tài chính trong thời gian tới, các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC tại BacABank bao gồm:
3.2.1. Hoàn thiện tổ chức phân tích báo cáo tài chính
Hiện tại, công tác phân tích BCTC tại BacABank thường bị chậm trễ, sai sót, thiếu tính nhất quán trong các báo cáo phân tích đột xuất do sự lộn xộn, chồng chéo, thiếu quy củ trong quá trình phân tích. Nguyên nhân được xác định do Khối Tài chính chưa xây dựng quy trình phân tích BCTC một cách có tổ chức và khoa học nên việc hoàn thiện tổ chức phân tích báo cáo tài chính là giải pháp cần thiết để nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC tại BacABank.
Cụ thể là thiết lập một cách khoa học hợp lý , phù hợp với những đặc điểm riêng của BacABank trình tự các bước công việc cần tiến hành trong quá trình phân tích, vận dụng tổng hợp các phương pháp phân tích để đánh giá đúng kết quả, chỉ rõ những sai lầm và kiến nghị những biện pháp sửa chữa những thiếu sót trong hoạt động tài chính doanh nghiệp:
– Lập kế hoạch phân tích – xây dựng chương trình phân tích càng tỉ mỉ và chi tiết thì kết quả của phân tích càng cao bấy nhiêu:
+ Xác định mục tiêu phân tích: cung cấp những thông tin gì, cho đối tượng nào.
+ Xác định rõ nội dung phân tích: dựa trên mục tiêu phân tích sẽ xác định nội dung phân tích tổng hợp để nắm thực trạng tài chính ngân hàng hay phân tích bộ phận tùy theo nhu cầu, những chỉ tiêu nào sẽ cần được sử dụng nhằm xây dựng đề cương phân tích sau này. 
+ Phạm vi phân tích: tùy yêu cầu và thực tiễn của đối tượng sử dụng để xác định phân tích toàn bộ ngân hàng hay chỉ phân tích riêng lẻ bộ phận nào, phân tích 1 năm hay cả giai đoạn, phân tích cả bộ BCTC hay chỉ một loại báo cáo trong đó.
+ Thời gian ấn định cần hoàn thành: thời gian chuẩn bị, thời gian tiến hành phân tích và thời gian kết thúc phân tích.
+ Sưu tầm và kiểm tra tài liệu đảm bảo đầy đủ, đúng trọng tâm, chính xác, toàn diện và khách quan. Việc kiểm tra tài liệu thu thập gồm tính hợp pháp của tài liệu, tính chính xác của các giá trị trong tài liệu. Xử lý thông tin từ các tài liệu, sắp xếp các thông tin theo mục đích, tính toán, so sánh, giải thích, đánh giá….
+ Lựa chọn hệ thống phân tích và cách kết hợp  các loại hình phân tích phù hợp với nội dung và mục tiêu phân tích.
+ Lựa chọn lực lượng cán bộ phân tích và phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng người, từng bộ phận.
+ Theo dõi tiến độ hoàn thành công việc theo thời gian để đảm bảo kế hoạch đề ra.
+ Cùng thảo luận những vấn đề tài chính của ngân hàng và biên pháp tối ưu để khắc phục nhằm đạt được hiệu quả kinh doanh, tăng trưởng lợi nhuận.
+ Hoàn thành công việc phân tích với báo cáo kết quả phân tích và hoàn thiện lưu hồ sơ phân tích.
Tiến trình thực hiện giải pháp
– Trong ngắn hạn: Việc soạn thảo một quy trình phân tích BCTC đầy đủ và chi tiết cần có thời gian để thực hiện. Nhưng nếu tình trạng tiến hành công tác phân tích vẫn như hiện nay thì chất lượng phân tích sẽ không đảm bảo. Do đó, giải pháp trước mắt, Khối Tài chính có thể xây dựng một quy trình phân tích tóm tắt trong đó xây dựng một khung phân tích tóm lược để các cán bộ phân tích bám sát theo cơ sở đó thực hiện.
– Trong dài hạn: Khối Tài chính cần ban hành một bộ quy trình phân tích BCTC chi tiết, quy định rõ các yêu cầu cần thiết phải đảm bảo trong báo cáo phân tích. Sau khi hoàn thiện nội dung quy trình phân tích BCTC, Khối Tài chính cần ban hành văn bản nội bộ về vấn đề này một cách chi tiết và cụ thể, yêu cầu toàn bộ nhân viên thực hiện theo đúng quy định đã đề ra. Các cấp lãnh đạo theo dõi sát sao việc thực hiện của nhân viên để xây dựng thói quen làm việc có khoa học theo quy trình đã được ban hành.
3.2.2. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác phân tích báo cáo tài chính một cách khoa học, đầy đủ và đảm bảo chất lượng
Như đã trình bày về những hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế trong công tác phân tích BCTC, có một phần không nhỏ là do hệ thống cơ sở dữ liệu phân tích của BacABank dẫn đến chậm trễ, sai sót trong quá trình phân tích. Nhận thấy, cơ sở dữ liệu là nhân tố rất quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng phân tích sau này nên việc đảm bảo cơ sở dữ liệu chính xác toàn diện và khách quan là hết sức cần thiết. Có thể chia cơ sở dữ liệu phục vụ công tác phân tích gồm hai nhóm: 
– Nhóm cơ sở dữ liệu nội bộ ngân hàng: tất cả các số liệu trên hệ thống BCTC (Bảng CĐKT, BC KQKD, BC lưu chuyển tiền tệ) về quy mô, cơ cấu nguồn vốn tài sản, doanh thu, chi phí, lợi nhuận, các số liệu ở kỳ thực tế, kỳ kế hoạch, các kỳ kinh doanh trước, nhiều kỳ kinh doanh trước. Ngoài ra, các dữ liệu cần có gồm các báo cáo chi tiết về tài sản, nguồn hình thành tài sản, doanh thu, chi phí, lợi nhuận từng loại hoạt động, từng đơn đặt hàng, các văn bản quy định có liên quan trong nội bộ ngân hàng.
– Nhóm cơ sở dữ liệu bên ngoài gồm các thông tin chung có ảnh hưởng tới hoạt động ngân hàng như giá cả, tỷ giá, thuế, thông tin kinh tế ngành, số liệu kinh doanh và các chỉ tiêu toàn hệ thống, số liệu của các ngân hàng khác, các văn bản quy định có liên quan đến hoạt động ngân hàng và công tác phân tích BCTC,… 
Toàn bộ các dữ liệu này cần được lưu trữ dưới dạng bản cứng và bản mềm kèm theo, phân nhóm theo nội dung dữ liệu nội bộ và dữ liệu bên ngoài, song song với việc phân nhóm theo thời gian, rồi tiếp tục phân nhóm nhỏ hơn trong hai nhóm dữ liệu nói trên trong các folder riêng. Tiếp theo, các dữ liệu đã được phân nhóm cần được sắp xếp lại một cách có hệ thống theo những mục đích nhất định, nhằm thuận tiện cho việc tính toán , so sánh, đánh giá, giải thích, phân tích sau này.
Công tác tiến hành trong ngắn hạn và dài hạn: Lộ trình xây dựng cơ sở dữ liệu cần có thời gian, dữ liệu nội bộ có thể được chiết xuất dễ dàng từ năm 2010 cho đến nay nhưng nhiều dữ liệu trong quá khứ (giai đoạn 2005 trở về trước) có thể khó khăn trong việc thu thập, nhiều dữ liệu đã chuyển lưu trữ trong kho, thiếu bản mềm nên dự kiến thu thập để đảm bảo đầy đủ và trọn vẹn sẽ cần nguồn nhân lực, vật lực và thời gian tương đối, việc này cần có sự hỗ trợ và chỉ đạo từ phía các cấp lãnh đạo.
3.2.3. Bổ sung phương pháp phân tích và chỉ tiêu sử dụng trong phân tích báo cáo tài chính .
Nội dung phân tích BCTC của BacABank hiện nay đã tương đối đầy đủ tuy nhiên về chi tiết, một số chỉ tiêu phân tích vẫn chưa đầy đủ, một số nội dung phân tích là cần thiết nhưng không được đề cập. Những thiếu sót này trong nhiều trường hợp có thể dẫn tới những sai lầm trong việc ra quyết định của các nhà quản lý. Đây là giải pháp có thể triển khai thực hiện ngay lập tức tại ngân hàng. 
– Phân tích cấu trúc tài chính: Nội dung phân tích cơ cấu nguồn vốn của BacABank đã khá đầy đủ tuy nhiên còn thiếu một số chỉ tiêu thể hiện tổng quan cơ cấu nguồn. Thông qua nhóm chỉ tiêu này, người sử dụng có thể nắm được tương quan vốn chủ sở hữu, vốn huy động trong tổng nguồn vốn hay khả năng thu hút vốn của ngân hàng, các giới hạn tỷ lệ theo quy định của NHNN. Điển hình là một số chỉ tiêu sau: Tỷ trọng vốn huy động/Tổng nguồn vốn, Tỷ trong vốn CSH/Tổng nguồn vốn, Tỷ trong vốn huy động/Vốn CSH, Tỷ trọng nguồn tiền gửi/Vốn CSH,…
– Phân tích khả năng sinh lời: Hiện tại, BacABank chỉ sử dụng các phương pháp phân tích tỷ số, phương pháp so sánh và phương pháp đồ thị trong phân tích BCTC. Tuy nhiên, để phân tích mối liên hệ giữa các chỉ tiêu tài chính thì phương pháp sử dụng mô hình Dupont là hết sức cần thiết. Đặc biệt, để đánh giá chính xác hiệu quả kinh doanh ngân hàng đồng thời thiết lập kế hoạch lợi nhuận trong tương lai, các nhà phân tích cần đi sâu xem xét mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phản ánh khả năng sinh lời theo phương pháp Dupont. Phân tích các tỷ lệ tài chính theo mô hình Dupont là công cụ hữu ích nhất và hiệu quả nhất để hiểu rõ bản chất của các chỉ số tài chính cũng như mối liên hệ giữa chúng và sự ảnh hưởng đến kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Bổ sung thêm phương pháp phân tích khả năng sinh lời bằng mô hình Dupont để phân tích hiệu quả sử dụng tài sản hay vốn chủ sở hữu của ngân hàng trong mối quan hệ với các yếu tố khác từ đó có thể tăng cường khả năng sinh lời thông qua việc tác động đến những nhân tố ảnh hưởng. Để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ROE, ta có thể biến đổi ROE theo mô hình Dupont:

ROE
= LNST
Tổng thu từ hoạt động
x Tổng thu từ hoạt động
Tổng tài sản
x Tổng tài sản 
Tổng vốn CSH
ROE = Tỷ lệ sinh lời hoạt động x Tỷ lệ hiệu quả sử dụng tài sản x Tỷ trọng vốn CSH
= NPMM x AU x EM
ROE2013 
(5,81%) = 14,88% x 2,57% x 1518,91%
ROE2014 
(7,36%) = 22,95% x 2,09% x 1387,22%
ROE2015  (8,18%) = 29,90% x 1,90% x 1266,25%%

Theo mô hình trên, ROE năm 2015 cao nhất bởi tỷ lệ sinh lời hoạt động ở mức cao nhất (tăng gấp đôi so với năm 2013) cho thấy việc quản lý chi phí ngày càng hiệu quả, chính sách định giá dịch vụ phát triển tích cực. Tuy nhiên, tỷ lệ hiệu quả sử dụng tài sản lại đang giảm dần qua từng năm, BacABank cần xem lại chính sách quản lý danh mục đầu tư để phân bổ vốn của ngân hàng cho hiệu quả với tỷ lệ thu nhập cao nhất tại mức rủi ro hợp lý. Đồng thời, EM giảm cho thấy ngân hàng đang sử dụng ít đòn bẩy tài chính trong điều kiện kinh tế ổn định. Nhìn chung, ROE của BacABank đã cải thiện tốt trong giai đoạn 2013-2015 nhưng từ việc phân tích mô hình Dupont, người phân tích có thể nhận thấy rõ một số vấn đề như sau:
+Việc quản lý chi phí đang tốt lên qua từng năm, đóng góp đáng kể vào đà tăng lợi nhuận của ngân hàng.
+ Hiệu quả sử dụng tài sản giảm cho thấy danh mục đầu tư của ngân hàng không tốt bằng các năm trước.
+ Cơ cấu vốn ngày càng có xu hướng giảm nợ vay (sử dụng đòn bẩy tài chính thấp). Như vậy, để ROE tiếp tục tăng trong những năm sau, BacABank có thể tăng cường đòn bẩy tài chính.
Thông qua việc bóc tách các thành phần của ROE, người phân tích có thể đưa ra phương hướng, đề xuất cho nhà quản lý những vấn đề cần chú ý, những phương pháp để gia tăng lợi nhuận cho ngân hàng một cách hiệu quả nhất.
– Phân tích rủi ro trong hoạt động của ngân hàng:
+ Bổ sung báo cáo MCO trong phân tích rủi ro thanh khoản: Rủi ro thanh khoản là rủi ro thường trực của ngân hàng do đó việc chỉ dựa vào BCTC để xem xét và tính toán thì chỉ có được cái nhìn tại một thời điểm. Việc bổ sung thêm một báo cáo về rủi ro thanh khoản chi tiết và cập nhật hơn bên cạnh việc phân tích BCTC là việc cần thiết. Đó là báo cáo Maximum cash of flow (MCO), MCO là một báo cáo tính toán dòng tiền tối đa cho phép ra khỏi ngân hàng, bằng cách lấy dòng tiền ra trừ đi dòng tiền vào theo từng kỳ hạn từng loại tiền và tổng hợp các loại tiền, với giả định các loại tiền có thể dễ dàng chuyển đổi cho nhau. Kết quả của MCO sẽ được so sánh với hạn mức cụ thể do BacABank đặt ra. Một cảnh báo sẽ được đưa ra nếu MCO vượt quá hạn mức cho phép, giúp cho ban lãnh đạo kịp thời điều chỉnh thanh khoản của mình. Báo cáo MCO phải được lập hàng ngày. Hạn mức MCO được xác định dựa trên khả năng huy động vốn tối đa bằng các nguồn huy động đã được cam kết chính thức, dựa trên mức độ lỏng của tài sản, tính linh hoạt của thị trường và ý muốn chủ quan của ban điều hành ngân hàng. MCO là một công cụ rất tốt giúp cho những người điều hành nguồn vốn của BacABank có thể thấy được khe hở về kỳ hạn giữa tài sản và nguồn vốn trong ngắn hạn để có biện pháp điều chỉnh kịp thời. Báo cáo MCO được lập hàng ngày cho từng nhóm kỳ hạn: tiền gửi qua đêm (overnight), 2-7 ngày, 8-15 ngày, 16- đến hết tháng, 2 tháng, 3 tháng… vì vậy ngay trong ngày, người điều hành sẽ biết cần phải làm gì để đóng khe hở cho những ngày tới trên cơ sở hạn mức cho phép.
+ Bổ sung một số chỉ tiêu trong phân tích rủi ro thanh khoản: Bên cạnh các tỷ lệ về khả năng chi trả, mức chênh thanh khoản ròng, một số chỉ tiêu khác về thanh khoản cũng cần phải được bổ sung để nhà quản lý có cái nhìn toàn diện và chi tiết hơn về tình hình thanh khoản của ngân hàng như : Chỉ số về trạng thái tiền mặt, Chỉ số về chứng khoán chính phủ , Chỉ số tiền nóng, Chỉ số cấu trúc tiền gửi,…
+ Bổ sung nội dung phân tích rủi ro lãi suất: Với sự hỗ trợ của hệ thống công nghệ thông tin như hiện nay, BacABank có thể và nên áp dụng phương pháp phân tích khe hở nhạy cảm lãi suất trong quản lý tài sản – nợ của mình. Để có thể tính được khe hở nhạy cảm lãi suất, ngân hàng cần phân loại các tài sản nhạy cảm lãi suất và nguồn nhạy cảm lãi suất, tính toán được các tài sản và nguồn nhạy cảm lãi suất theo từng nhóm kỳ hạn cụ thể, sau đó tính ra khe hở nhạy cảm lãi suất tích luỹ. Trên cơ sở khe hở nhạy cảm lãi suất đó, kết hợp với các dự đoán về xu hướng lãi suất, ngân hàng có thể tính được mức độ ảnh hưởng của sự thay đổi lãi suất lên thu nhập lãi như thế nào.
+ Bổ sung nội dung phân tích rủi ro tiền tệ: Rủi ro tiền tệ cũng là một loại rủi ro thường trực trong hoạt động của ngân hàng và nội dung này cũng được đề cập khá chi tiết trong các BCTC của TCTD. Do đó, việc phân tích rủi ro tiền tệ là việc cần thiết và có thể thực hiện dựa trên BCTC. Trong khi đó, nội dung phân tích của BacABank vẫn còn bỏ sót loại rủi ro này nên trong quá trình xây dựng các giải pháp để nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC của ngân hàng, việc bổ sung nội dung phân tích rủi ro tiền tệ là hết sức cần thiết.
3.2.4. Bổ sung hoạt động dự báo một số chỉ tiêu quan trọng trên báo cáo tài chính  
Một bộ phận khá quan trọng trong hoạt động phân tích là việc dự báo các chỉ tiêu trên BCTC hay dự báo các chỉ tiêu tài chính, là công cụ để kiểm tra, theo dõi tình hình hoạt động kinh doanh. Đây là việc tính toán trước các chỉ tiêu tài chính mà ngân hàng có thể đạt được dựa trên các giả thiết về năng lực và môi trường kinh doanh của ngân hàng trong tương lai. Dựa vào kết quả dự báo, các nhà quản trị thấy được triển vọng tài chính của ngân hàng trong tương lai để đề ra các quyết định kinh doanh đúng đắn. Dự báo các chỉ tiêu tài chính còn cảnh báo trước những khó khăn mà ngân hàng có thể phải đương đầu và giúp cho các nhà quản lý có căn cứ để nhận định chính xác về ngân hàng cùng những thuận lợi, khó khăn và môi trường kinh doanh hiện tại của ngân hàng. Trên cơ sở đó, đánh giá chính xác hoạt động của từng bộ phận cả về hiệu quả hoạt động lẫn sự phối hợp hoạt động.
Rõ ràng nhu cầu của các nhà quản lý không chỉ dừng ở việc phân tích tình hình tài chính hiện tại mà còn rất cần có được cái nhìn trong tương lai để đưa ra định hướng chiến lược, kế hoạch kinh doanh trong ngắn hạn và dài hạn. Để đáp ứng nhu cầu đó của nhà quản lý, việc nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC cần thiết phải bổ sung hoạt động dự báo.
Để dự báo các chỉ tiêu tài chính, các nhà phân tích có thể dựa vào kết quả đạt được trong quá khứ kết hợp với điều kiện hiện tại và những giả thiết trong tương lai để dự báo hoặc có thể trên cơ sở điều kiện hiện tại gắn với những giả thiết về năng lực hoạt động của ngân hàng trong tương lai để dự báo. Hai phương pháp dự báo thường xuyên được sử dụng gồm:
– Phương pháp dựa vào quá khứ nghiên cứu những chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động đã diễn ra theo thời gian nhằm tìm ra mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phản ánh kết quả. Mối quan hệ giữa các chỉ tiêu được biểu diễn thành phương trình gọi là phương trình hồi quy mà dựa vào đó các nhà quản trị có thể dự báo các trị số của các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động trong tương lai.
– Phương pháp dựa vào giả thiết tương lai là phương pháp dự báo các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động sẽ đạt được trong tương lai dựa trên những sự kiện được biết trước một cách chắc chắn hoặc các giả thiết đặt ra phù hợp với điều kiện của doanh nghiệp về năng lực sản xuất hoặc thì trường.
Các nhà phân tích có thể sử dụng các phương pháp trên để dự báo số doanh thu thuần tiêu thụ đạt được (ở các ngân hàng có thể sử dụng thu nhập lãi thuần) trong tương lai. Sau đó, các nhà phân tích sẽ dựa vào mối quan hệ giữa doanh thu thuần (thu nhập lãi thuần) với các chỉ tiêu tài chính có khả năng biến đổi theo sự thay đổi của thu nhập lãi thuần để xác định trị số của những chỉ tiêu này. Đây là phương pháp khá đơn giản nhưng đảm bảo độ chính xác, cho phép dự báo được những chỉ tiêu tài chính cần thiết. Điều này rõ ràng giúp nâng cao chất lượng phân tích BCTC.
3.2.5. Chú trọng phát triển nguồn nhân lực 
Bất kì một hệ thống nào nếu có nhân tố con người tham gia thì khi vấn đề nâng cao chất lượng được đặt ra, con người luôn là một trong những nhân tố  then chốt. Đặc biệt, khi nhân tố này lại đang góp phần gây nên những yếu kém trong hoạt động của hệ thống thì việc khắc phục nó là việc hết sức cần thiết. Dựa trên những tồn tại về nhân lực phục vụ công tác phân tích BCTC tại BacABank, một tổ hợp giải pháp được đưa ra như sau:
– Tăng cường số lượng nhân sự phòng Thông tin quản lý Khối tài chính đặc biệt ưu tiên nam giới nhằm giải quyết vấn đề thiếu nhân lực hiện tại, cơ cấu nhân viên nữ chiếm chủ yếu và quá tải công việc.
– Ưu tiên tuyển dụng các cán bộ nhân viên có kinh nghiệm làm việc tại các Ngân hàng khác đặc biệt là các ngân hàng nhóm trên, các công ty kiểm toán.
– Đề xuất chế độ lương thưởng tốt với các nhân viên thực hiện công tác phân tích BCTC, đảm bảo khuyến khích họ cống hiến nhiều hơn cho Khối tài chính nói riêng và BacABank nói chung.
– Tăng cường bồi dưỡng các cán bộ nhân viên không chỉ thông qua việc đào tạo nội bộ mà còn tham gia các khóa học bổ sung kiến thức chuyên môn, nâng cao kỹ năng phân tích, tổng hợp do các tổ chức chuyên môn như Công ty Đào tạo và tư vấn nghiệp vụ Ngân hàng BTC tổ chức, sau đó là các khóa học định kỳ để cập nhật các thông tin quy định mới.
– Xây dựng bản mô tả chi tiết công việc cho từng vị trí chức danh, quy định trách nhiệm đến từng nhân viên để mỗi nhân viên nắm rõ nội dung công việc mình cần hoàn thành, tránh chồng chéo các công việc gây ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công tác phân tích BCTC. 
– Có thể tách riêng bộ phận phân tích BCTC là một bộ phận riêng thuộc Phòng Quản lý Thông tin để tổ chức một cách có quy củ và đầu tư các công cụ hỗ trợ (như phần mềm, các mô hình tính toán, thuê tư vấn …) giúp cho hoạt động phân tích BCTC trở nên có hệ thống và mang tính chuyên nghiệp hơn.
– Tăng cường giám sát chất lượng công tác phân tích BCTC bằng việc xây dựng bộ chỉ tiêu đánh giá chất lượng làm việc của đội ngũ nhân viên. Việc đánh giá tiến hành định kỳ 6 tháng một lần để mỗi nhân viên nắm được khả năng làm việc của bản thân, những thiếu sót cần khắc phục và cán bộ quản lý cũng có những phương án phù hợp để tăng cường khả năng làm việc của cấp dưới.
Việc đảm bảo số lượng nhân sự đầy đủ để thực hiện công tác phân tích BCTC có thể lên kế hoạch để thực hiện trong thời gian ngắn và có thể tiến hành nay. Tiếp theo, trong dài hạn, cơ cấu nhân sự phù hợp và chất lượng nhân sự được nâng cao sẽ là mục tiêu của giải pháp này trong dài hạn. Trong đó, chi tiết thực hiện giải pháp đã được liệt kê và phân tích rõ ở trên.
3.2.6. Phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin nhằm phục vụ cho công tác phân tích báo cáo tài chính
Trong những năm gần đây, hầu hết các ngân hàng đều ứng dụng Core Banking (hệ thống quản trị ngân hàng tập trung) giúp cải thiện đáng kể hiệu quả của hoạt động nội bộ ngân hàng như kế toán thanh toán, quản trị rủi ro, đánh giá xếp hạng tín dụng khách hàng…; các dữ liệu trong hoạt động được nối mạng trực tuyến giữa các Phòng, Ban tại trụ sở chính, Chi nhánh đảm bảo kiểm soát, phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh trong hoạt động. Ứng dụng công nghệ thông tin, đồng thời còn giúp các TCTD hiện đại hóa hệ thống thanh toán, đa dạng hóa hình thức huy động vốn, cho vay, với những sản phẩm tiện ích ngân hàng hiện đại, cung ứng cho doanh nghiệp và dân cư, mở rộng các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt và thanh toán qua ngân hàng. Điều này cũng tương tự đối với hệ thống Core Symbos của BacABank. Tuy nhiên, hệ thống này hiện tại vẫn còn những hạn chế nhất định đã được nêu ở những phần trên.
– Thứ nhất, BacABank cần có kế hoạch để phát triển hệ thống Core Banking đối với công tác phân tích BCTC là ở sự thuận tiện cho người sử dụng bằng việc bổ sung thêm hỗ trợ xuất dữ liệu để tiến hành phân tích thay vì phải sử dụng thêm một hệ thống dữ liệu nội bộ SBR để lấy thông tin. Bởi thực chất dữ liệu từ SBR cũng được xuất từ hệ thống Core Banking, được thực hiện bởi Phòng Công nghệ thông tin BacABank. Rõ ràng, thêm một bước thực hiện sẽ làm chậm trễ công tác phân tích cũng như thiếu tính chủ động cho việc phân tích BCTC trong trường hợp Phòng Công nghệ thông tin thực hiện chậm trễ hoặc không thực hiện việc xuất dữ liệu hằng ngày. 
– Thứ hai, Phòng thông tin quản lý cần nghiên cứu việc ứng dụng các phần mềm hỗ trợ phân tích BCTC để giảm thiểu khối lượng công việc phải thực hiện thủ công như hiện nay. Điều này sẽ giúp giảm thiểu sai sót trong việc phân tích và cũng đẩy nhanh thời gian phân tích, đảm bảo tiến độ phân tích và cung cấp báo cáo phân tích một cách kịp thời đến người sử dụng.
– Thứ ba, đề xuất với Tổng giám đốc BacABank để xin hỗ trợ từ phía Phòng Công nghệ thông tin để tiến hành trao đổi, đề xuất nâng cấp hệ thống Core Banking để thực hiện tốt hơn không chỉ công tác phân tích BCTC.
Việc tiến hành hiện đại hóa Core Banking cần có một lộ trình cụ thể. Giải pháp trước mắt đối với hệ thống công nghệ thông tin của BacABank là đồng bộ hóa dữ liệu giữa hệ thống SBR và Core Symbols để Phòng Thông tin quản lý có thể trực tiếp xuất dữ liệu mà không cần thông quan Phòng Công nghệ thông tin để giảm thiểu tối đa thời gian lấy dữ liệu. Giải pháp trong dài hạn sẽ là sự phối hợp từ ba bên Khối Tài chính – Phòng Công nghệ thông tin – Nhà sản xuất Core Banking để xây dựng hệ thống Core phù hợp và thuận tiện cho người sử dụng.
3.2.7. Sự hỗ trợ và tạo điều kiện từ phía ban lãnh đạo.
Để nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC, bên cạnh những giải pháp toàn diện được đưa ra thì sự hỗ trợ và tạo điều kiện của BacABank trong việc triển khai các giải pháp trên là vô cùng quan trọng, giúp cho quá trình nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC có thể diễn ra nhanh chóng và triệt để hơn:
– Hỗ trợ Khối tài chính trong hoạt động tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công tác phân tích BCTC: Tuyển dụng và đào tạo là hai hoạt động chuyên môn của Khối Nhân sự do đó để hỗ trợ Khối tài chính trong vấn đề này, BacABank có thể chỉ đạo Khối Nhân sự hợp tác với Khối tài chính để tiến hành công tác tuyển dụng đúng yêu cầu của Khối Tài chính, liên hệ xây dựng các chương trình đào tạo nâng cao kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, công tác tổ chức phân tích BCTC theo nhu cầu của Khối tài chính. Bên cạnh đó, với các chương trình đào tạo có quy mô lớn hay các khóa học chuyên sâu đòi hỏi kinh phí cao, vượt quá thẩm quyền duyệt chi trong nội bộ Khối tài chính, BacABank có thể tạo điều kiện bổ sung kinh phí giúp cho Khối tài chính.
– Đảm bảo chế độ lương thưởng hợp lý cho cán bộ nhân viên thực hiện phân tích BCTC: Khối tài chính không thể đơn phương tự quyết định mức lương hay mức thưởng cho các cán bộ nhân viên mà phải thông qua Tổng giám đốc. Do đó, vấn đề lương thưởng phải được sự đồng ý của Tổng giám đốc. Điều này sẽ tạo điều kiên giúp các cán bộ nhân viên tập trung làm việc, cống hiến nhiều hơn, tránh tình trạng nhảy việc gây mất ổn định cơ cấu nhân sự.
– Quyết định cơ cấu tổ chức bộ máy Phòng Thông tin quản lý trong Khối tài chính: việc chia tách hay hợp nhất các phòng ban trong Hội sở đều phải được Tổng giám đốc phê duyệt. Đề nghị tách riêng bộ phận phân tích BCTC là một bộ phận riêng thuộc Phòng Quản lý Thông tin để tập trung vào chuyên môn nghiệp vụ này, tránh chồng chéo với các công việc khác nếu được Tổng giám đốc đồng ý sẽ giúp nâng cao chất lượng công tác phân tích BCTC.
– Chỉ đạo các Khối phòng ban khác có liên quan hỗ trợ đầy đủ, kịp thời cho Khối tài chính khi Khối có nhu cầu lấy dữ liệu phục vụ phân tích BCTC. Điều này sẽ giúp công tác thu thập dữ liệu của quá trình phân tích được diễn ra nhanh chóng hơn.

Xem bản đủ Tại đây

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.