Khái quát về hoạt động cho vay mua nhà ở xã hội đối với người có thu nhập thấp tại các ngân hàng thương mại

Khái quát về hoạt động cho vay mua nhà ở xã hội đối với người có thu nhập thấp tại các ngân hàng thương mại giành cho đang sinh viên, học viên cao học theo học ngành luật kinh tế đang hoàn thiện khóa luận, luận văn thạc sĩ. Bài viết này  cho các bạn cái nhìn tổng quan về: Khái quát về hoạt động cho vay mua nhà ở xã hội đối với người có thu nhập thấp tại các ngân hàng thương mại Nếu các bạn cần thêm bài mẫu khóa luận, luận văn thạc sĩ hay tài liệu tham khảo thì liên hệ với dịch. vụ viết thuê luận văn thạc sĩ luật kinh tế của Trung tâm Luận Văn 3C qua Zalo : 0966.736.325 để được tư vấn chi tiết nhất.

Cho vay là hoạt động kinh doanh chủ yếu của các NHTM để tạo ra lợi nhuận. Doanh thu từ hoạt động cho vay bù đắp phần lớn chi phí tiền gửi, chi phí dự trữ bắt buộc, chi phí kinh doanh và quản lý, chi phí vốn lưu động, chi phí thuế và các chi phí trích lập rủi ro đầu tư.

Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 và sửa đổi, bổ sung năm 2017 (Luật các TCTD) quy định cho vay là hình thức cấp tín dụng, theo đó bên cho vay giao hoặc cam kết giao cho khách hàng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích xác định trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.

Hoạt động cấp tín dụng được xem là hoạt động kinh doanh mang lại lợi nhuận chủ yếu đối với hầu hết các ngân hàng. Dư nợ tín dụng chiếm hơn ½ tổng tài sản và thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm từ 50% đến hơn 70% tổng thu nhập của các ngân hàng. Vì tín dụng là khoản mục sinh lợi chủ yếu trong hoạt động của các TCTD nên đây cũng chính là khoản mục mang đến rủi ro trọng yếu trong bảng cân đối tài sản các NHTM.

TCTD cung cấp sản phẩm tín dụng cho nhiều đối tượng khách hàng với những mục đích sử dụng khác nhau. Tổng quan, sản phẩm tín dụng của các Ngân hàng có thể chia thành các loại sau:

Dựa vào thời gian cho vay: (1) Cho vay ngắn hạn. (2) Cho vay trung dài hạn.

Dựa vào mức độ tín nhiệm của khách hàng: (1) Cho vay không có bảo đảm. (2) Cho vay có bảo đảm bằng tài sản.

Dựa vào phương thức cho vay: (1) Cho vay từng lần. (2) Cho vay theo hạn mức tín dụng.

Dựa vào phương thức hoàn trả nợ vay: (1) Cho vay trả nợ một lần khi đáo hạn (2) Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ, cho vay trả góp. (3) Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn trả nợ cụ thể mà tùy theo khả năng của khách hàng để trả nợ bất cứ lúc nào.

Dựa vào mục đích sử dụng vốn: (1) Cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp. (2) Cho vay tiêu dùng, cho vay phục vụ đời sống. (3) Cho vay kinh doanh BĐS. (3) Cho vay sản xuất nông nghiệp. (4) Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu và tài trợ thương mại.

Từ những nội dung trên, có thể xây dựng khái niệm cho vay mua NƠXH như sau: “Cho vay mua nhà ở xã hội là hoạt động cấp tín dụng của ngân hàng, theo đó, ngân hàng sẽ giao hoặc cam kết giao cho bên vay hoặc bên thứ ba theo hợp đồng tín dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích mua nhà ở xã hội hoặc chi phí nhà ở xã hội trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi”

Nhà ở là yêu cầu xã hội thiết yếu của mọi tầng lớp, người dân. Chính sách nhà ở nói chung và NƠXH dành cho người có thu nhập thấp nói riêng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển bất kỳ nước nào, là yếu tố góp phần ổn định chính trị, bảo đảm an sinh xã hội và phát triển đô thị, nông thôn theo hướng văn minh, hiện đại. Phát triển nhà và NƠXH là trách nhiệm của nhà nước, của xã hội và của người dân; có chỗ ở thích hợp và an toàn là một trong những quyền cơ bản, là điều kiện cần thiết đề phát triển con người một cách toàn diện, đồng thời là nhân tố thúc đẩy nguồn nhân lực phục vụ cho sự nghiệp phát triển của đất nước.

Nhiều nước trên thế giới đã sớm nhận thấy nhu cầu bức thiết này và nghiên cứu triển khai nhiều chương trình xây dựng NƠXH, đem lại phúc lợi xã hội cho hàng triệu người dân. Ở Việt Nam, để hỗ trợ cho người dân thực hiện quyền có nơi cư trú, chính phủ đã ban hành nhiều văn bản liên quan đến chính sách hỗ trợ tài chính thông qua hoạt động cho vay mua nhà đối với người có thu nhập thấp.

Cho vay đối với người có thu nhập thấp mua NƠXH là việc các NHTM cho vay các đối tượng có thu nhập thấp, đủ điều kiện được mua, thuê, thuê mua NƠXH theo chính sách của nhà nước. Hoạt động cho vay mua NƠXH của các NHTM có những đặc điểm sau:

Thứ nhất, về chủ thể, bao gồm hai bên, bên cho vay và bên đi vay: Khác với các giao dịch vay tài sản thông thường thì chủ thể vay có thể là bất kì ai có đủ năng lực hành dân sự và sở hữu tài sản vay, còn trong hoạt động cho vay, bên cho vay phải là TCTD được thành lập và hoạt động hợp pháp, có đủ điều kiện để tiến hành hoạt động cho vay. Hoạt động cho vay trong lĩnh vực ngân hàng là hoạt động mang tính chuyên nghiệp nên chủ thể thực hiện hoạt động cho vay là các TCTD phải được thành lập hợp pháp, có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và chịu sự giám sát chặt chẽ từ Ngân hàng nhà nước. Trong hoạt động này, bên còn lại là bên vay, người có thu nhập thấp, ngoài việc phải đáp ứng các quy định pháp lý về nguyên tắc cho vay, điều kiện vay vốn, quy định về tài sản đảm bảo trong hoạt động cho vay, còn phải tuân thủ các giấy tờ chứng minh về nhân thân, tình trạng thu nhập, tình trạng về chỗ ở và các quy định khác được quy định trong pháp luật về cho vay mua nhà ở đối với người có thu nhập thấp. Cụ thể, để người có thu nhập thấp được hưởng ưu đãi về thời hạn trả, lãi suất tín dụng, họ phải chứng minh mình là đối tượng được hỗ trợ chính sách NƠXH thông qua việc cung cấp các giấy tờ theo quy định về đối tượng được hưởng chính sách, giấy tờ chứng minh điều kiện về thực trạng nhà ở, điều kiện cư trú, điều kiện thu nhập. Trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật về hoạt động cho vay mua NƠXH đối với người có thu nhập thấp, NHTM tiến hành xét duyệt cho vay, giải ngân, kiểm tra và quản lý việc sử dụng vốn vay.

Thứ hai, về đối tượng của hoạt động cho vay: Đối tượng của HĐTD cho vay chủ yếu là tiền hoặc bút tệ. Các bên thỏa thuận để người có thu nhập thấp có thể sử dụng một khoản tiền hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền được xác định cụ thể theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ cho vay. Việc cho vay bao giờ cũng dựa trên sự tín nhiệm của bên cho vay đối với bên đi vay về khả năng hoàn trả tiền vay. Để đảm bảo an toàn trong hoạt động cho vay của NHTM đối với những người có thu nhập thấp, đối tượng không có khả năng tự tạo lập chỗ ở cho mình, có nguy cơ rủi ro cao, thì

các NHTM nhận đảm bảo là tài sản nhà ở hình thành trong tương lai do chính nguồn vốn được cấp từ ngân hàng mà người có thu nhập thấp mua được.

Thứ ba, thời hạn trong hoạt động cho vay có thể là trung hạn hoặc dài hạn: Căn cứ vào nhu cầu vay của bên đi vay thì các TCTD có thể tiến hành cho vay với nhiều thời hạn khác nhau. Đây chính là điểm khác biệt giữa hoạt động cho vay và hoạt động cấp tín dụng khác của các TCTD. Cụ thể, trong hoạt động cho thuê tài chính, thời hạn vay phụ thuộc vào thời gian khấu hao của tài sản thuê. Trong chiết khấu giấy tờ có giá, TCTD phải có căn cứ vào thời hạn thanh toán còn lại của giấy tờ có giá để quyết định có nên mua lại hay không. Còn đối với hoạt động bao thanh toán, thời hạn cấp tín dụng phải căn cứ vào thời hạn phái sinh các khoản phải thu của bên được cấp tín dụng.

Thứ tư, quan hệ cho vay luôn được thiết lập bởi một HĐTD: Để xác lập quan hệ cho vay, bên vay và bên cho vay phải tiến hành giao kết HĐTD. Nội dung của HĐTD bao gồm các điều khoản theo quy định của pháp luật và điều khoản do hai bên thỏa thuận. Khác với các hợp đồng kinh tế và dân sự thông thường thì HĐTD là hợp đồng theo mẫu do một bên là tổ chức tín dụng soạn thảo sẵn cho từng nghiệp vụ cho vay của tổ chức tín dụng.

Xét trong hoạt động cho vay cụ thể của NHTM đối với người có thu nhập thấp vay mua NƠXH: Về chủ thể bao gồm NHTM và người có thu nhập thấp. Trong đó NHTM với tư cách là bên cho vay, cung cấp các dịch vụ tài chính nhất định theo những chính sách quy định; người có thu nhập thấp với tư cách là bên vay, đang cần sử dụng dịch vụ tài chính từ NHTM để đáp ứng, thỏa mãn nhu cầu tạo lập nhà ở từ chính sách NƠXH của Chính phủ.

Trên cơ sở đáp ứng quy định pháp luật về hoạt động cho vay mua NƠXH đối với người có thu nhập thấp, NHTM tiến hành thẩm định, giải ngân và kiểm tra việc sử dụng vốn vay. Tài sản đảm bảo đối với hoạt động tài trợ mua NƠXH dành cho người có thu nhập thấp cũng chính là tài sản hình thành từ vốn vay, do đây cũng chính là căn nhà đầu tiên được hỗ trợ từ chính sách nhà nước. Đây chính là điểm khác biệt so với các sản phẩm cho vay phục vụ đời sống mua nhà đất khác của các NHTM.

Về trình tự, thủ tục cho vay mua NƠXH tại các ngân hàng thực hiện như sau:

• Hồ sơ vay vốn mua NƠXH bao gồm: (i) hồ sơ pháp lý, (ii) hồ sơ chứng minh nguồn thu nhập trả nợ, (iii) hồ sơ chứng minh mục đích sử dụng vốn, (iv) hồ sơ đảm bảo tiền vay.
• Hồ sơ pháp lý bao gồm các giấy tờ sau:
• Giấy đề nghị vay (theo mẫu của ngân hàng);
• Bản sao căn cước công dân và giấy xác nhận cư trú;
• Giấy đăng ký kết hôn;
• Bản gốc có xác nhận chưa có nhà ở và là đối tượng mua NƠXH của đơn vị công tác đối với đối tượng cán bộ, công nhân vên chức trực thuộc cơ quan Chính phủ, các tổ chức chính trị xã hội, các đơn vị công lập, các lực lượng vũ trang được hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Bản gốc có xác nhận của ủy ban nhân dân phường, xã đối với đối tượng là người có thu nhập thấp chưa có nhà ở thuộc những đơn vị ngoài công lập, hợp tác xã kinh tế, người nghỉ lao động theo chế độ, người kinh doanh tự do, hộ kinh doanh cá thể;
• Bản gốc về nguồn thu nhập (đối với đối tượng hưởng lương ngân sách);
• Xác nhận của cơ quan thuế (đối với đối tượng không chịu thuế thu nhập thường xuyên);
• Xác nhận của cơ quan bảo hiểm xã hội.
• Hồ sơ chứng minh nguồn trả nợ:
• Hợp đồng lao động hoặc quyết định tuyển dụng, quyết định bổ nhiệm;
• Sao kê bảng lương qua ngân hàng (3 tháng gần nhất) hoặc xác nhận mức lương của đơn vị công tác;
• Nguồn thu nhập trả nợ hợp pháp khác (nếu có);
• HĐTD hoặc sao kê tiền vay tại định chế tài chính khác (nếu có).
• Hồ sơ chứng minh mục đích sử dụng vốn:
• Hợp đồng mua bán nhà, căn hộ;
• Giấy tờ chứng minh các khoản thanh toán đã thực hiện;
• Các giấy tờ khác liên quan (nếu có theo yêu cầu của ngân hàng).
• Hồ sơ đảm bảo tiền vay:
• Bản gốc hợp đồng mua bán nhà, căn hộ, giấy tờ chứng minh đã thanh toán các khoản thực hiện với chủ đầu tư dự án;
• Văn bản thỏa thuận hợp tác quản lý tài sản hoặc hợp đồng liên kết giữa ngân hàng, chủ đầu tư và khách hàng theo mẫu của ngân hàng;
• Văn bản đủ điều kiện bán, văn bản bảo lãnh, văn bản giải chấp (nếu có) đối với nhà ở hình thành trong tương lai;
• Trường hợp khách hàng có tài sản đảm bảo khác (ngoài tài sản hình thành vốn vay), hồ sơ bảo đảm tiền vay thực hiện theo quy định hiện hành của ngân hàng;

Sau khi người có thu nhập thấp hoàn thiện và nộp hồ sơ, NHTM tiếp nhận, tiến hành thẩm định hồ sơ vay vốn, khả năng trả nợ của khách hàng. Trường hợp khách hàng vay vốn không đúng đối tượng và không đủ điều kiện vay vốn, NHTM phải thông báo cho khách hàng và nêu rõ lý do từ chối. Trường hợp khách hàng đúng đối tượng và đủ điều kiện vay vốn, NHTM thông báo chấp thuận cho vay, thực hiện ký HĐTD và giải ngân theo quy định.

Trường hợp khách hàng chưa có hợp đồng mua nhà, ngân hàng có thể xem xét đơn đề nghị vay vốn của khách hàng có xác nhận của chủ đầu tư để thẩm định sơ bộ, nếu xét thấy khách hàng đủ điều kiện cho vay và có khả năng trả nợ, ngân hàng có thể phát hành trước thông báo đồng ý tài trợ vốn và chỉ giải ngân khi khách hàng hoàn tất việc ký hợp đồng mua NƠXH với chủ đầu tư.

Như vậy, có thể nhận thấy, việc hỗ trợ vay vốn cho người có thu nhập thấp có nhà là vấn đề không đơn giản, vì còn phụ thuộc vào khả năng thu nhập của mỗi người hoặc mỗi gia đình trong xã hội; chủ trương, chính sách của nhà nước liên quan đến hỗ trợ cho người dân thực hiện quyền có nơi cư trú; vai trò của các TCTD trung gian, đặc biệt là các NHTM trong việc cung ứng vốn cho người dân để giải quyết “bài toán” tài chính dài hạn. Việc cấp tín dụng cho người có thu nhập thấp có nhu cầu vay để mua NƠXH là cần thiết mang ý nghĩa quan trọng về kinh tế và xã hội.

Bài viết Khái quát về hoạt động cho vay mua nhà ở xã hội đối với người có thu nhập thấp tại các ngân hàng thương mại được Luận Văn 3C tổng hợp để hỗ trợ các bạn dùng tham khảo khi viết bài, nếu bạn cần hỗ trợ bạn có thế liên hệ và sử dụng dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ của chúng tôi để được tư vấn hỗ trợ tốt nhất!

• Website: https://luanvan3c.com/
• Hotline: 0966.736.325 (zalo)
• Email: luanvan3c@gmail.com

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.