Cơ sở lý luận chất lượng thẩm định tín dụng

Cơ sở lý luận chất lượng thẩm định tín dụng giành cho đang sinh viên, học viên cao học theo học ngành tài chính ngân hàng đang hoàn thiện khóa luận, luận văn thạc sĩ. Bài viết này cho các bạn cái nhìn tổng quan về: chất lượng thẩm định tín dụng. Nếu các bạn cần thêm bài mẫu khóa luận, luận văn thạc sĩ hay tài liệu tham khảo thì liên hệ với dịch vụ viết thuê luận văn thạc sĩ của Trung tâm Luận Văn 3C qua Zalo : 0966.736.325 để được tư vấn chi tiết nhất.

1. Khái niệm chất lượng thẩm định tín dụng

Chất lượng thẩm định tín dụng phụ thuộc rất nhiều vào cán bộ thẩm định của Ngân hàng, thể hiện trước hết qua công tác thẩm định và lập tờ trình báo cáo thẩm định (gồm các nội dung về: thông tin khách hàng, phương án vay vốn, đánh giá nguồn thu nhập và cân đối trả nợ, TSĐB, đề xuất và kết luận phương án). Chất lượng thẩm định còn thể hiện ở thời gian và chi phí của quá trình thẩm định. Công tác thẩm định đạt chất lượng khi nó giúp cho quyết định cấp tín dụng của Ngân hàng là đúng đắn, đảm bảo khả năng thu hồi nợ, không phát sinh nợ quá hạn, đảm bảo lợi ích của khách hàng và Ngân hàng.

2. Chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định tín dụng

Chất lượng thẩm định tín dụng được thể hiện qua:
– Chỉ tiêu định tính: nhóm chỉ tiêu này nhằm đánh giá tình hình, quy chế, chế độ, việc thực hiện quy trình trong công tác thẩm định của Ngân hàng. Các kết quả thẩm định giúp Ngân hàng đưa ra quyết định đúng đắn về tính khả thi, hiệu quả về mặt tài chính của khách hàng; khả năng trả nợ, nguồn trả nợ, thời gian trả nợ phù hợp với khách hàng. Kết quả thẩm định giúp Ngân hàng xác định được số tiền, phương thức và tiến độ giải ngân, khả năng thu hồi vốn cũng như các điều kiện cho vay khác.
– Chỉ tiêu định lượng: Khi tiến hành thẩm định, cần chú ý tới các chỉ tiêu để đánh giá chất lượng thẩm định tín dụng là:
+ Nợ quá hạn: Nợ quá hạn so với tổng dư nợ = Nợ quá hạn/ Tổng dư nợ Ngân hàng
+ Chỉ tiêu sử dụng vốn: Mức độ sử dụng vốn = Vốn sử dụng/ Vốn huy động
+ Chỉ tiêu vòng quay của vốn: Vòng quay vốn trung và dài hạn = Thu nợ tín dụng trung và dài hạn/ Dư nợ tín dụng trung và dài hạn bình quân.
+ Chỉ tiêu dư nợ
Mục tiêu của thẩm định tín dụng là giảm rủi ro, nâng cao hiệu quả của hoạt động thẩm định tín dụng Vì vậy việc phân tích và đánh giá tỷ lệ nợ quá hạn là rất quan trọng (thông thường tỷ lệ nợ quá hạn cao thì chất lượng hoạt động tín dụng thấp).
– Thời gian thẩm định: Quy trình thẩm định là một quá trình luân chuyển qua nhiều khâu, nếu thẩm định thời gian ngắn, không thể đánh giá được hết tình hình thực tế của khách hàng còn thẩm định lâu có thể làm mất cơ hội tài trợ cho khách hàng (do khách hàng có nhiều sự lựa chọn các Ngân hàng khác nhau, luôn mong muốn thủ tục Ngân hàng nhanh chóng, gọn nhẹ). Chính vì vậy mà công tác thẩm định tín dụng diễn ra theo quy trình, tuần tự đảm bảo về mặt thời gian và mục tiêu tài trợ của Ngân hàng phù hợp với hoạt động của khách hàng. Một số các Ngân hàng hiện nay có công cụ để đo lường về thời gian xử lý hồ sơ (ví dụ MB hiện nay đã ban hành quy định về SLA – cam kết chất lượng dịch vụ, LSS – chỉ số chuẩn hóa về thiết kế quy trình, tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng ISO…. Trong đó quy định rõ về thời gian tối đa để thẩm định một bộ hồ sơ).
– Chi phí thẩm định: Chi phí cho công tác thẩm định bao gồm chi phí đi lại của cán bộ thẩm định, công tác phí… Thẩm định tín dụng đạt chất lượng khi thời gian thẩm định đạt tiêu chuẩn theo quy định của Ngân hàng, chi phí thấp và đảm bảo yêu cầu thẩm định.

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định tín dụng

(i) Các yếu tố chủ quan (từ phía Ngân hàng):
– Trình độ, năng lực và đạo đức của cán bộ thẩm định: Yếu tố con người là yếu tố quan trọng có tính quyết định đến chất lượng thẩm định tín dụng. Vì vậy trình độ, năng lực và đạo đức nghề nghiệp phải được Ngân hàng quan tâm hàng đầu. Nếu cán bộ thẩm định làm sai quy trình, thẩm định qua loa, không chính xác hoặc vi phạm đạo đức nghề nghiệp… sẽ dẫn đến quyết định sai lầm gây tổn thất cho Ngân hàng, đặc biệt là các dự án đầu tư lớn, thời gian thực hiện nhiều năm và có tầm ảnh hưởng lớn đến tình hình kinh tế – xã hội của đất nước. Do vậy, các Ngân hàng không ngừng bồi dưỡng, đào tạo chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ cùng với chế độ đãi ngộ thích đáng.
– Quy trình thẩm định tín dụng: Hiện nay các Ngân hàng không ngừng đổi mới công nghệ, giúp cho cán bộ thẩm định đánh giá và phân tích hồ sơ vay vốn một cách nhanh chóng và hiệu quả. Giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà vẫn đảm bảo ra quyết định đúng đắn. Bên cạnh đó, quy trình thẩm định luôn được các bộ phận chuyên môn cải tiến, đưa ra các barem phù hợp với thực tế của từng sản phẩm, nhóm ngành, địa bàn.
– Cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, công nghệ thông tin phục vụ cho công tác thẩm định.
– Kiểm soát nội bộ: đây là hoạt động mang tính thường xuyên và cần thiết đối với mọi Ngân hàng. Công tác kiểm tra nội bộ hoạt động kinh doanh của Ngân hàng càng thường xuyên, chặt chẽ sẽ càng làm cho hoạt động tín dụng đúng hướng, thực hiện đúng các nguyên tắc, yêu cầu thể lệ trong qui chế tín dụng cũng như qui trình tín dụng. Kiểm soát nội bộ là biện pháp mang tính chất ngăn ngừa, hạn chế những sai sót của cán bộ tín dụng, giúp cho hoạt động tín dụng kịp thời sửa chữa, tạo điều kiện thuận lợi nâng cao chất lượng tín dụng.
– Thông tin tín dụng: hoạt động tín dụng muốn đạt được hiệu quả cao, an toàn cần phải có hệ thống thông tin hữu hiệu phục vụ cho công tác này. Vai trò và yêu cầu thông tin phục vụ công tác tín dụng và kinh doanh Ngân hàng là hết sức quan trọng. Muốn nâng cao chất lượng tín dụng, Ngân hàng cần xây dựng được hệ thống thông tin đầy đủ và linh hoạt, nhờ đó cung cấp các thông tin chính xác, kịp thời, tăng cường khả năng phòng ngừa rủi ro tín dụng.
(ii) Các yếu tố khách quan:
– Uy tín, đạo đức của người vay: Đạo đức của người vay là một yếu tố quan trọng của qui trình thẩm định, tính cách của người vay không chỉ được đánh giá bằng phẩm chất đạo đức chung mà còn phải kiểm nghiệm qua những kết quả hoạt động trong quá khứ, hiện tại và chiến lược phát triển trong tương lai. Thực tế kinh doanh đã cho thấy, tính chân thật và khả năng chi trả của người vay có thể thay đổi sau khi món vay được thực hiện. khách hàng có thể lừa đảo Ngân hàng thông qua việc gian lận về số liệu, giấy tờ, quyền sở hữu tài sản, sử dụng vốn vay không đúng mục đích, không đúng đối tượng kinh doanh, phương án kinh doanh,…Việc khách hàng gian lận tất yếu sẽ dẫn đến những rủi ro cho Ngân hàng. Uy tín của khách hàng cũng là một yếu tố đáng quan tâm, uy tín của khách hàng là tiêu chí để đáng giá sự sẵn sàng trả nợ và kiên quyết thực hiện các nghĩa vụ cam kết trong hợp đồng từ phía khách hàng. Uy tín của khách hàng được thể hiện dưới nhiều khía cạnh đa dạng như: chất lượng, giá cả hàng hoá, dịch vụ, sản phẩm, mức độ chiếm lĩnh thị trường, chu kỳ sống của sản phẩm, các quan hệ kinh tế tài chính, vay vốn, trả nợ với khách hàng, bạn hàng và Ngân hàng. Uy tín được khẳng định và kiểm nghiệm bằng kết quả thực tế trên thị trường qua thời gian càng dài càng chính xác. Do đó, Ngân hàng cần phân tích các số liệu và tình hình trong suốt quá trình phát triển của khách hàng với những thời gian khác nhau mới có kết luận chính xác.
– Năng lực, kinh nghiệm quản lý kinh doanh của khách hàng: Chất lượng tín dụng phụ thuộc rất lớn vào năng lực tổ chức, kinh nghiệm quản lý kinh doanh của người vay. Đây chính là tiền đề tạo ra khả năng kinh doanh có hiệu quả của khách hàng, là cơ sở cho khách hàng thực hiện cam kết hoàn trả đúng hạn nợ Ngân hàng cả gốc lẫn lãi. Nếu trình độ của người quản lý còn bị hạn chế về nhiều mặt như học vấn, kinh nghiệm thực tế,…thì doanh nghiệp rất dễ bị thua lỗ, dẫn đến khả năng trả nợ kém, ảnh hưởng xấu đến chất lượng tín dụng của Ngân hàng.
– Môi trường pháp lý: Một trong những bộ phận của môi trường bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói chung và NHTM nói riêng là hệ thống pháp luật. Với một môi trường pháp lý chưa hoàn chỉnh, thiếu tính đồng bộ, thống nhất giữa các luật, văn bản dưới luật sẽ khiến cho doanh nghiệp gặp phải những khó khăn, thiếu đi tính linh hoạt cần thiết, vốn đưa vào kinh doanh dễ bị rủi ro. Do đó, xây dựng môi trường pháp lý lành mạnh sẽ tạo thuận lợi trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong đó có các NHTM.
– Môi trường kinh tế: Tính ổn định về kinh tế mà trước hết là ổn định về tài chính quốc gia, ổn định tiền tệ, khống chế lạm phát là những điều mà các doanh nghiệp kinh doanh rất quan tâm và ái ngại vì nó liên quan trực tiếp đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Nền kinh tế ổn định sẽ là điều kiện, môi trường thuận lợi để các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh và thu được lợi nhuận cao, từ đó góp phần tạo nên sự thành công trong kinh doanh của Ngân hàng. Trong trường hợp ngược lại, sự bất ổn tất nhiên cũng bao trùm đến các hoạt động của Ngân hàng, làm ảnh hưởng, gây tổn thất cho Ngân hàng.
– Môi trường chính trị: Môi trường chính trị đang và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kinh doanh, đặc biệt đối với các hoạt động kinh doanh Ngân hàng. Tính ổn định về chính trị trong nước sẽ là một trong những nhân tố thuận lợi cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Nếu xảy ra các diễn biến gây bất ổn chính trị như: chiến tranh, xung đột đảng phái, cấm vận, bạo động, biểu tình, bãi công,…có thể dẫn đến những thiệt hại cho doanh nghiệp và cả nền kinh tế nói chung (làm tê liệt sản xuất, lưu thông hàng hoá đình trệ,…). Và như vậy, những món tiền doanh nghiệp vay Ngân hàng sẽ khó được hoàn trả đầy đủ và đúng hạn, ảnh hưởng xấu đến chỉ tiêu đánh giá chất lượng thẩm định tín dụng.
– Môi trường tự nhiên: Các yếu tố rủi ro do thiên nhiên gây ra như lũ lụt, hoả hoạn, động đất, dịch bệnh,… có thể gây ra những thiệt hại không lường trước được cho cả người vay và Ngân hàng. Mặc dù những rủi ro này là khó dự đoán nhưng bù lại nó chiếm tỷ lệ không lớn, mặt khác Ngân hàng thường được chia sẻ thiệt hại với các Công ty Bảo hiểm hoặc được Nhà nước hỗ trợ.
– Môi trường cạnh tranh: Có thể nói đây là yếu tố tác động mạnh mẽ đến chất lượng tín dụng nói riêng và hoạt động kinh doanh chung của NHTM. Sự tác động đó diễn ra theo hai chiều hướng: thứ nhất, để chiếm ưu thế trong cạnh tranh Ngân hàng luôn phải quan tâm tới đầu tư trang thiết bị tốt, tăng cường đội ngũ nhân viên có trình độ, củng cố và khuyếch trương uy tín và thế mạnh của Ngân hàng. Hướng tác động này đã tạo điều kiện nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng. Tuy nhiên, ở hướng thứ hai, dưới áp lực của cạnh tranh gay gắt các Ngân hàng có thể bỏ qua những điều kiện tín dụng cần thiết khiến cho độ rủi ro tăng lên, làm giảm chất lượng thẩm định tín dụng.

Nguyễn Đình Long

Tôi là Nguyễn Đình Long, hiện tại tôi là Quản lý nội dung của Luận Văn 3C– Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn uy tín. Chúng tôi đặt lợi ích của khách hàng là ưu tiên hàng đầu.  Website: https://luanvan3c.com/ – Hotline: 0966.736.325.